Het valt mij op dat in het bedrijf waar ik werk (maar het schijnt voor veel bedrijven in de financiele sector te gelden) op twee gedachten wordt gehinkt die feitelijk tegenstrijdig aan elkaar zijn. Aan de ene kant de gedachte van de bv-werknemer en aan de andere kant de geoliede machine. Tegengestelde manier waarop mensen zich in het bedrijf moeten gedragen. De bv-werknemer-gedachte vraagt van een werknemer dat hij zich profileert en de concurrentie aangaat met zijn collega’s. De geoliede machine gaat uit van compromisloze samenwerking. Wat men niet lijkt te begrijpen is dat de geoliede machine noodzaak is om te overleven in een snel veranderende maatschappij en dat het idee van de bv-werknemer uit een andere tijd stamt dat ons niet verder helpt maar desalniettemin niet uit te roeien is. De huidige managers hangen bijna zonder uitzondering de weg van de bv-werknemers aan terwijl ze de geoliede machine prediken. Niet zo gek, want met behulp van de bv-gedachte zijn ze manager geworden.

Bij een geoliede machine is het de bedoeling dat er een team staat dat bestaat uit mensen die elkaar aanvullen en uitdagen, die zich met elkaar verbonden weten in het streven naar gezamenlijke resultaten van hoge kwaliteit en complexiteit. Daarvoor is teamgeest, inspiratie en motivatie nodig die uit het team zelf voortkomt maar die op de juiste manier wordt versterkt door krachten van buitenaf. De geoliede machine heeft rust nodig en gave gezichten en gave ellenbogen om in een veranderende maatschappij de juiste dingen te doen voor het bedrijf. Dat staat in schril contrast met de werknemer-bv. De werknemer-bv plant met graagte zijn ellenboog in het gezicht van zijn collega. Het gaat uit van het achterhaalde idee dat het beste in mensen naar boven komt als ze met elkaar concurreren. Door concurrentie zouden vanzelf de beste mensen komen bovendrijven, terwijl het dan onduidelijk is waar die drijvende mensen dan precies het beste in zijn.

Het is wel duidelijk dat bedrijven die geloven in de werknemer-bv-gedachte het niet gaan redden. Concurrentie brengt onrust en onzekerheid met zich mee en prikkelt mensen op een verkeerde manier, namelijk om elkaar de loef af te steken. Het slokt energie op geinvesteerd in het jezelf handhaven in plaats van de juiste dingen voor het bedrijf te doen. Maar helaas, ook in mijn bedrijf kan men niet anders denken dan in werknemer-bv-tjes. Een goed voorbeeld hiervan is de manier waarop er op managers bezuinigd wordt. Hoe doet men dat…Een reorganisatie van de organisatiestructuur: Van tien afdelingen worden zeven afdelingen gemaakt. Vervolgens mogen de tien oude managers solliciteren op de zeven overgebleven plekken. Dat kan dus alleen maar leiden tot heftige concurrentie en ontwrichting van de onderliggende afdelingen door de solliciterende managers. Want ze moeten zich profileren; laten zien dat ze stevige managers zijn die de baas zijn over hun afdeling. Die in staat zijn om krachtige maatregelen te nemen. Ze vinden dat ze moeten laten zien dat ze verbeterplannen kunnen uitvoeren en doorvoeren ongeacht de slachtoffers of het resultaat. Gek genoeg speelt geld geen rol, wel imago; het imago van de solliciterende manager.

Ben je een manager die de juiste prikkels geeft aan de geoliede machine die onder je werkt, door te inspireren en te motiveren… Nou, Dat is niet erg sexy. Daar worden de mensen waarbij je voor één van de zeven overgebleven plekken moet solliciteren niet echt geil van. Nee, spraakmakende, harde maatregelen, die doen het hem!

(wordt vervolgd…)