Wat voor beeld blijft er hangen als je een roman uit hebt? Na het lezen van de roman ‘Oersoep’ van Bregje Hofstede is dat geen fijn beeld, moet ik zeggen. Dat komt doordat de beelden die zij oproept landen in het bedje van de lezer. Bij deze lezer, die hier dit zit te schrijven, blijft het beeld hangen van een door een bevalling ontwricht vrouwenlichaam dat zeer pijnlijk anaal wordt gepenetreerd. Hoewel het vrouwenlichaam er ontegenzeggelijk veel lust aan beleeft vervult het mij, als lezer, met een groot gevoel van liefdeloze slaafsheid. Niet fijn dus. Dan denk ik terug aan die andere roman die ik van deze auteur gelezen heb; ‘Drift’. Welk beeld is van deze roman bij mij blijven hangen? Nou dat is niet veel beter. Het beeld van een vrouw die achterwaarts ‘gepakt’ wordt waarbij haar mannelijke partner zo hard stoot dat zij met haar hoofd tegen de muur aan bonkt. Bregje Hofstede, dus. Ondanks dat er in haar biografie staat dat ze feministe is, blijft bij mij het beeld hangen van een in seksueel opzicht slaafse en graag vernederde vrouw die die vernedering en dat slaafse ook nog eens lekker vindt. Ik vind het niet positief. Als ik deze leeservaring ook al had tijdens haar vorige roman, waarom begin ik dan ook weer aan haar volgende roman? Het boek is genomineerd voor de Boekenbon literatuurprijs en deze lezer is altijd op zoek naar nieuwe literaire kwaliteit en een deskundige jury heeft bepaald dat deze roman echt de moeite waard is. Zie daar! Enige slaafse gehoorzaamheid is mij ook niet vreemd. 

De roman begint met een bevalling. Niet zomaar een bevalling. We krijgen een bevalling van binnenuit. Elke wee elke kramp en alles probeert de auteur in taal te vangen. Daardoor weet je als lezer soms niet precies waar je bent. Voor een vrouw die ooit een bevalling heeft doorgemaakt zal het vast heel herkenbaar zijn. Voor een man, zoals ik, en misschien ook wel voor vrouwen die nog geen bevalling hebben doorstaan, ziet het er allemaal behoorlijk traumatisch uit. Het piept en het kraakt en het rekt en het scheurt. En de pijn, verschrikkelijke pijn. Pijn die je in hoger sferen brengt. Gelukkig is daar de beloning; een deel van jezelf dat langzaam zelfstandig wordt; het kind. In het geval van de roman-ik is dat dochtertje Essie. En partner-muzikant Warre kan weinig betekenen. Dan wordt alles wat kapotgescheurd is weer aan elkaar genaaid. Het gevoel dat haar geschonden, uitgerekte, gescheurde en weer aan elkaar genaaide lichaam een eenheid vormt is even helemaal weg. Bovendien worden ze geconfronteerd met het ouderschap. Best een onaangename confrontatie. Essie huilt en huilt. Houdt de ouders tot gekmakend uit hun slaap. En dan die scherpe kaken die de zo gevoelige tepels pijnigen. 

Ook seks, natuurlijk. De hechtingen zitten overal. Dan maar anaal. Verschrikkelijke pijn maar ook verschrikkelijk veel lust. Niet alleen anaal wordt zo diep en pijnlijk genomen, ook oraal. Zijn pik zo diep in d’r keel dat hij tot in haar strottenhoofd doordringt. Het kokhalzen verhoogt de lust bij de auteur. De hoofdpersoon denkt aan dat fantastische beeld van Bellini in dat onooglijke kerkje midden in Rome; de extase van de heilige Theresia. Ook Theresia raakt in hogere sferen en extase door toedoen van ‘dingen’ die haar penetreren. Net als de hoofdpersoon. Maar ondertussen voel je de hechtingen trekken en walg je mee met dat ‘ding’ in je keel. Ook de mannelijke rol zou ik afgrijselijk vinden, denk ik. 

Ze leven ergens in Frankrijk, lijkt het, met veel natuur rondom, maar dan weer ergens in een stad. Moeilijk uit te maken wanneer of wat. Feit is wel dat Essie opgroeit in een gezin met partner Warre en een hond.  Ze lijkt ook erg veel om het gezin te geven. Maar dan is ze ineens ergens anders en geilt ze zwaar op een heel andere man. Vrijen ze? Misschien maar misschien ook niet. Als het niet zo is, waarom is Warre dan zo boos? Want Warre komt haast niet meer uit zijn boosheid en het gezin dreigt uit elkaar te vallen… 

Bregje Hofstede heeft een mooie manier van schrijven. Haar boek leest makkelijk weg en je hebt niet de neiging om het weg te leggen. Kennelijk de vorm. Wat betreft de inhoud vind ik het eigenlijk een vervelend boek. Het strookt niet met hoe ik man-vrouw verhoudingen zie. De roman beschrijft geen ongewenste situatie, in tegendeel, je krijgt het gevoel dat de auteur een leven beschrijft zoals ze het heel graag wil leven. Ik heb niks tegen seks in literatuur en er mogen best rafelrandjes aan zitten, maar in deze roman voel ik het als seks die de hoofdpersoon vernederd. Dat landt niet goed bij mij. Dit wordt nooit een favoriet van me, deze roman. Goed geschreven, dat wel.