Categorie archieven: Beeldende kunst

Blogs over beeldende kunst

Kerken tijdens de vakantie

Als mijn geliefde en ik op reis zijn, in de vakantie, dan kunnen we geen kerk laten staan zonder dat we even naar binnen zijn geweest. Dat komt omdat in kerken een dingen samen komen die ons enorm interesseren. Spiritualiteit komt dan als eerste op. Nogal een inkopper. Maar zo zit dat niet. In kerken moet je spiritualiteit in de basis zoeken. Aan de oppervlakte zie je een verstikkende moraal en vastliggende rituelen, maar kijk je daar doorheen dan zie je in kerken een verlangen naar diepgang en dat verlangen dat spreekt ons aan. Koelte zoeken we vaak ook in kerken hoewel we dat daar niet altijd vinden. In de zomervakantie zijn we vaak op reis en bezoeken we kerken en in vergelijking met buiten zijn de kerken vaak heerlijk koel bovendien kan je daar even zitten. Ik geef toe dat dit wel erg in contrast staat met het vinden van spiritualiteit. Geschiedenis, daar zijn we beiden helemaal gek op. Hoe zijn we, als maatschappij en als mens geworden wie we zijn. In kerken vind je daar vaak antwoorden op. Eeuwenlang vormden de kerken de plek waar mensen samen kwamen en zich met elkaar verbonden wisten. Samen moorden en veroverden ze om hun eigen kerkelijke gemeenschap veilig te stellen ten opzichte van de boze buitenwereld. Hoewel moord en doodslag uiteraard niet goed te praten is, blijft het wat het is; tot op de dag van vandaag. Schoonheid is wat mij betreft wel het meest belangrijke aspect voor onze liefde voor kerken. Behalve dat binnen de kerk een hoeveelheid inspirerende verhalen de basis vormen, heeft men ook eeuwenlang geprobeerd om die verhalen in beelden en schilderijen vast te leggen en hebben de grootste kunstenaars in het verleden hun beste krachten eraan gegeven. Kortom, het lijkt me duidelijk waarom wij tijdens de vakantie weinig grote kerken overslaan.

Deze vakantie bezochten we een prachtig kerkje in Ingolstadt. Helemaal barok. Met een fantastisch beschilderd plafond en visuele grapjes die we ook terugzagen in het paleis van Würzburg. De vlaggenstok geschilderd op het plafond, maar de neerhangende vlag driedimensionaal. Gordijnen, levensecht, maar niet van stof maar van steen. Dat soort dingen. Onze sport is het om alle afbeeldingen op het plafond te herleiden naar bijbelverhalen. Zo zagen we Abraham die Izaäk offert, Eva die van de appel eet en de vrucht deelt met Adam..

Gebrandschilderde ramen in Duitsland zijn doorgaans van na de tweede wereldoorlog. In de Kathedraal van München zag ik deze qua kleur en inhoud prachtige ramen. Ze stellen de schepping voor in -nogal logisch- zeven taferelen. Van onderen naar boven, in het eerste venster is alles chaos, in het tweede venster scheidt God licht en duisternis enzovoort. Op de top zien we Adam en Eva op de rustdag des Heren. Het zijn moderne ramen, maar passen perfect in de kerkelijke traditie. Ik heb proberen uit te vinden wie de ramen gemaakt heeft, maar helaas niet gevonden. Als je beroemd wil worden als kunstenaar, moet je, denk ik, geen kerkramen maken; het is uit de mode. Tenzij je Marc Chagall heet, natuurlijk.

Op dit moment zijn we in de buurt van Maagdenburg. In deze streek zijn ze Evangelisch. Luthers, denk ik. In ieder geval veel minder uitbundig in hun kerken dan in het katholieke Ingolstadt. De katholieke kerken van Duitsland zijn overigens weer heel erg veel soberder dan de kerken van bijvoorbeeld Frankrijk. Bovendien heeft Bomber Harris er tijdens WO II voor gezorgd dat veel vernietigd is. Aan vernietiging hebben deze dwaze maagden in de Dom van Maagdenburg kunnen ontkomen en komt er voorlopig geen eind aan hun geween. Er zijn verfresten gevonden. Hun ceinturen en haarbanden waren bedekt met bladgoud; hun wangetje waren roze. Zonder kleur zien er er toch fantastisch uit!