Samen oud worden

Toen ik de film Der Baader Meinhof Komplex had gezien, was ik op slag genezen van alle romantische gedachten en ideeën die ik ooit voor de RAF had gehad. Wat ik minstens gedacht had te gaan zien was een groep mensen die gezamenlijk voor het ideaal gingen. Wat ik zag was een groep mensen die niet veel verschilde van andere groepen mensen. Ruziënd en vol haat en nijd gingen ze voor eigen roem en eer en daarbij ontwrichtte ze en passant een samenleving. Bovendien bleek het het verhaal over mensen die voor een nauwelijks aanwezig ideaal hun kinderen en geliefden aan hun lot overlieten. De film was toch nog een koude douche over warme herinneringen.

In de middelste jaren zeventig was ik plusminus zeventien. Ik was een echte puber, laat dat duidelijk zijn. Ik was gek op Duitse films. De Duitse cinema was op dat moment booming. Werner Herzog maakte zijn eerste films, maar ook Wim Wenders en Werner Rainer Fassbinder. Een tijd van ongekend idealisme. Alles was voor de goede zaak. Meteen ook de tijd waarin je je niet kon voorstellen dat wat jij als de goede zaak zag niet per se voor een ander hoefde te gelden. We waren er absoluut van overtuigd dat iedereen naar een heilstaat streefde waarin een rechtvaardige spreiding van kennis, macht en inkomen bestond. Mensen die datzelfde ideaal niet hadden werden gezien als kapitalisten of mensen die nog overtuigd moesten worden. Kapitalisten waren zonder meer de tegenstander. Dat alle mensen, op wat kapitalisten en mentale achterblijvers na, geloofden in diezelfde heilstaat, zou ons ook bevrijden. Bevrijden van alle beperkingen die onze christelijke cultuur ons oplegde. Dat streven naar vrijheid zag ik terug in de films van de toen nog jonge Duitse cineasten. Daarnaast werd ik steeds verliefd en een verliefde ziel blijft lang warm in je herinnering.

De RAF streefde naar dezelfde heilstaat als wij. Met andere middelen weliswaar, maar toch min of meer dezelfde idealen. Vond ik toen. De RAF opereerde in Duitsland. Duitsland was nog niet losgekomen van het Derde Rijk. De nazi’s van toen waren nog gewoon aan de macht. Daarom was wat meer geweld gerechtvaardigd. Zo dachten we er toen over. Ondanks de cineasten was Duitsland geen land waar je lang verbleef… Ik dacht toen, achteraf gezien, wel heel raar. Voor mezelf is dat nu nauwelijks recht te breien. Ik schaam me zelfs een beetje voor mijn gedachten van toen. Het contrast met mijn levenshouding en -opinie van vandaag is groot.

Toch heeft de RAF niet helemaal haar romantiek verloren, merkte ik. Even gloeide er iets in me op toen de RAF weer van zich liet horen. In Duitsland is een overval mislukt. De daders gingen op de loop, maar ze lieten DNA-sporen achter. Die blijken van nog steeds voortvluchtige RAF leden te zijn. De afgelopen decennia hebben ze ondergronds geleefd, verstopt voor de Duitse justitie.

Wat moeten die RAF-leden overtuigd zijn geweest van hun gelijk. Hoe kijken zij terug op hun leven? Ik vraag het me echt af. In hun plaats, zou ik kiezen voor een paar jaar zitten, denk ik, en dan lekker opnieuw beginnen. Gewoon, leven als andere oudere mensen. In een huisje samen met je geliefde. Leuke dingen doen en samen oud worden…Maar wie ben ik?