Septembre en het chateau van Saumur.

Als ik hoogtepunten moet benoemen in kunstevents die ik de afgelopen jaren heb meegemaakt, dan is één daarvan het wel de tien pagina’s uit één van de getijdenboeken van de gebroeders van Limburg in de Valkhof in Nijmegen enkele jaren geleden. Josien en ik komen niet vaak in Nijmegen maar die dag dus wel. Oog voor de stad hadden we niet. Snel het museum in zodat we onze tien heilige minuten niet zouden mislopen. Alsof we naar het vliegveld gingen en af zouden reizen naar een ver land, zoveel te vroeg waren we er. Gelukkig maar, want er was een hele tentoonstelling gebouwd rond de tien pagina’s. En toen naderde het uur U. We stonden in de rij voor een deel van het museum dat voor even was omgebouwd tot het heiligste van het heiligste. In een groepje van ongeveer twintig mensen mochten we naar binnen. En daar hingen ze dus; nog veel kleiner dan ik had gedacht. Maar zo mooi, zo verfijnd. De prachtige miniatuur met de sierlijke letters. Onze heilige tien minuten waren zo voorbij. En toen moesten we het zaaltje weer uit want een volgende groep stond te wachten. Met pijn in mijn hart en in het besef van het unieke dat ik zojuist gezien had, stapten we naar buiten. Sindsdien ben ik helemaal verkocht aan het werk van de broertjes Van Limburg. Alleen al in de buurt van het meesterwerk komen is al een genot. Vorig jaar dus. Josien en ik bezochten het chateau van Chantilly. Daar ergens diep in het duister ligt het boek der boeken: Les Très Riches Heures du Duc de Berry. In de vitrines een facsimile uitgave…niet de echte. Dat kan ook niet en dat mag ook niet anders zou het heel snel kapot zijn…

Kan je dat werk dan helemaal niet zien? Tuurlijk wel, er zijn heel wat min of meer geslaagde kopieën op de markt. Ook een website. Voordeel van een website is dat je lekker kunt inzoomen op de plaatjes in Les Très Riches Heures du Duc de Berry.

Het kasteel zoals de gebroeders van Limburg het vastlegden in de 14e eeuw

Onverwacht waren we deze vakantie ook ineens heel dicht bij het werk van de Van Limburgs. We waren dus in Saumur. Dat stadje wordt gedomineerd door een kasteel dat fier boven het stadje uittorent. Het doet ‘echt’ middeleeuws aan. Wijs geworden door

heel wat jaartjes kasteel- en middeleeuw ervaring, wilde ik het eerst zien dan geloven. Je staat ervan versteld hoeveel kastelen er in de romantiek zijn gebouwd. Men vond een ruïne en verzon en bouwde er vervolgens een kasteel op. Maar niet bij het kasteel van Saumur dus. Dat was echt oud. In ieder geval zo oud dat de gebroeders van Limburg het in hun kalender bij de Tres riche heures opnamen. September toont het kasteel in al haar glorie. Het kasteel dat er nu staat heeft vele restauraties moeten doorstaan om het sloopwerk van Napoleon ongedaan te maken. De man had het fantastische kasteel omgebouwd tot gevangenis en celramen in de wanden laten uitzagen. Hoe durft hij!

Maar nu staat het er weer. Lang niet zo stralend als toen de gebroeders van Limburg het in de veertiende eeuw vastlegde, maar toch wel een bezoekje waard.

Het kasteel nu