Arjan van Veelen – Aantekeningen over het verplaatsten van Obelisken; Niet mijn boek.

Ik heb het uit! Het koste wat moeite, maar het is gelukt. Een volkomen zielloos boek dat stijf staat van de pretenties. Je snapt niet hoe het uitgegeven kon raken. Een boek dat je geenszins voor je plezier leest. Groot is dan ook mijn verbazing dat dit boek op de shortlist terecht is gekomen van de Librisliteratuurprijs. Geen idee hoe die commissie redeneert. Ietsje van dit soort, ietsje van dat…Zoiets moet het gegaan zijn. Literatuur moet bezieling hebben. Een moeilijk uit te leggen begrip, maar essentieel. Bezieling is een moeilijk te beschrijven grootheid, maar een roman, een verhaal of gedicht moet het hebben. Kunst moet het hebben. Dat maakt kunst de moeite waard. Natuurlijk moet er vorm en inhoud zijn, maar die bezieling, daar gaat het uiteindelijk om. Bij literatuur is het de kunst om de inhoud van een verhaal op zo’n manier te vertellen dat het tot leven komt. Dat is de essentie van literatuur. Die bezielingsschakel ontbreekt in deze roman en daarmee zakt het boek, ondanks de vorm en ondanks de inhoud, volkomen in elkaar en wordt het een waar gevecht om het te lezen.

De hoofdpersoon gaat op zoek naar de tombe en het gebalsemde lichaam van Alexander de Grote in Alexandrië in Egypte. In deze plaats volgt hij een paar sporen naar het graf en bezoekt en onderzoekt hij de plekken die ooit beroemd waren zoals de vuurtoren en de bibliotheek. Tijdens zijn verblijf in Alexandrië denkt hij terug aan zijn vriendschap met de vroeg overleden Vlaamse schrijver Thomas Blondeau. De hoofdpersoon werd in alles overvleugeld door zijn vriend. De hoofdpersoon kijkt verschrikkelijk op tegen de zo vroeg overleden schrijversvriend die hij steevast Tomas noemt in plaats van Thomas. Als de hoofdpersoon aan komt zetten met een favoriete schrijver of dichter dan weet Tomas een andere schrijver of dichter die veel hoger scoort. Tot aan de dichter Vasalis. Als Tomas Vasalis afbrandt, dan erkent de hoofdpersoon Tomas’ zijn gezag niet meer. Tomas heeft bereikt wat de hoofdpersoon nog niet bereikt heeft; Tomas heeft drie fantastische romans uitgegeven. Niet dat ze gelezen worden of dat ze ook maar enig succes hebben, hij heeft ze wel uitgegeven…

Arjen van Veelen heeft klassieke talen gestudeerd en dat laat hij weten ook. Behoorlijk uitleggerig of juist het tegenovergestelde. Hoe dan ook; geen feest om het te lezen. Ik heb aan deze roman te veel tijd besteed maar omdat ik alle boeken die genomineerd waren voor de Librisliteratuurprijs wilde lezen om zelf een oordeel te kunnen vellen, heb ik toch de moeite genomen. Helaas.

Ondertussen ben ik aan het nieuwste boek van Saskia Noort begonnen; in het eerste hoofdstuk meer leven dan in de gehele marmeren roman van Van Veelen. Wellicht blijft Noort vaak wat aan de oppervlakte maar bij van Veelen ga je kopje onder omdat er een blok marmer aan je been zit en kom je nooit meer aan de oppervlakte.