Als er ook maar iets over Srebrenica in de krant verschijnt, dan volgt er een reactie van Joris Voorhoeve. Daarin neemt hij steevast verantwoordelijkheid voor wat er destijds gebeurd is in dat gat met die onheilspellende naam. Voorhoeve neemt de verantwoordelijkheid voor alles wat de Nederlandse militairen daar toen al of niet gedaan hebben. Dat siert hem. Joris Voorhoeve is door de jaren heen enorm in mijn achting gestegen.
De huidige VVD-minister van defensie heeft kortgeleden iets gezegd over de missie naar Srebrenica dat op veel manieren uitgelegd kan worden. Ze zei dat de missie al op voorhand geen kans had. Afgelopen zaterdag stond er een interview met Robert Franken in de Volkskrant. Franken was de tweede man van de missie, direct onder overste Karremans. Toen ik Hennis’ uitspraak in het interview las, kwam dat ook bij mij behoorlijk hard aan. Dat zou namelijk betekenen dat (mijn) minister Relus ter Beek destijds willens en wetens een missie op pad heeft gestuurd voor een bij voorbaat verloren zaak. Dat vond ik moeilijk te verkroppen. Ik sloeg aan het fantaseren: Ter Beek vond dat de zwaardere wapens niet mee moesten en dat de soldaten slechts met niets bewapend de enclave moesten beschermen. Ter Beek vond dat hun status als vredesmacht van de VN voldoende zou moeten zijn. Ter Beek vond dat dát voldoende was om de enclave te beschermen? Relus ter Beek zou van tevoren hebben geweten dat het zo niet zou gaan lukken en toch de missie hebben weggestuurd… Ik kan me voorstellen dat Robert Franken daartegen in opstand komt. Dat hij zich als leidend lid van de missie verraden voelt door de politiek.
Daarom waardeer ik Joris Voorhoeve zo enorm. Vandaag legt hij in een artikel uit hoe volgens hem de vork in de steel zit. Minister Hennis vond het bij voorbaat een verloren zaak om de enclave Srebrenica te verdedigen toen de Bosnische Serviërs aanvielen en de luchtsteun uitbleef. Dat klopt, lijkt me. Dat pleit Relus ter Beek vrij. Ik denk dat Relus ter Beek een heel erg weloverwogen besluit genomen heeft. Ik denk dat hij met wat hij toen aan kennis en ervaring kon verzamelen, op dat moment de meest juiste oplossing gekozen heeft. Als minister van defensie beslis je soms over leven en dood en ik kan me niet voorstellen dat je dat lichtvaardig doet. Zeker niet door de uiterst serieuze politicus die Relus ter Beek was.
Aan Joris Voorhoeve zie ik dat hij pal achter zijn mensen gaat staan en voor alles de verantwoordelijkheid neemt. Daarmee toont hij zich een groot politicus. Maar achter die politicus zit een mens. Dat zie ik ook. Ik heb nooit de gelegenheid gehad om met hem te spreken, maar als ik zijn gezicht zie dan heb ik het gevoel dat de gebeurtenissen in Srebrenica hem verteren. Dat hij haast onder de verantwoordelijkheid bezwijkt. Met verantwoordelijkheid nemen eindigt het niet voor Joris Voorhoeve. Hij krijgt ook nog verantwoordelijkheid toegeschoven die hij niet had. Door mensen die slachtoffer waren in Srebrenica. Die tot op het bot verdrietig zijn en die je niet eens kunt verwijten dat ze schuldigen zoeken waar ze niet zijn. Soms kan je maar blij zijn dat je niet ambitieus en capabel genoeg bent om minister te worden; het geeft heel veel verantwoordelijkheden.