Sunny Bergman neemt het ‘theoretische kader’ van Gloria Wekker over en Gloria Wekker nam het weer van Peggy McIntosh over. White privilege…bestaat dat? Heb ik, alleen al door mijn blanke huid, voordelen ten opzichte van mensen met een gekleurde huid?

‘White Privilege’ is uitgevonden door Peggy McIntosh. Een grotendeels uit haar duim gezogen theorie. Dat zegt ze zelf in het interview dat ze aan de Volkskrant gaf: ‘Met bewijs verzamelen was ik niet bezig.’ Haar kennis kwam binnen als Sinterklaas op Sinterklaasavond. Zomaar ineens. En ze geloofde in Sinterklaas. Volgens McIntosh is het een historisch gegeven dat gekleurde mensen altijd in lager aanzien staan dan witte mensen. Voor haar hoeft dit niet bewezen te worden. Als mensen daar anders over denken, dan vindt McIntosh dat ze een gebrek aan historisch besef hebben; ze zijn te dom om haar gelijk te zien.

Maar stel dat het inderdaad zo is dat er onder invloed van de geschiedenis een situatie ontstaat waarin mensen met een bepaalde kleur huid voordelen hebben ten opzichte van andere mensen, dan moet dat aantoonbaar zijn, denk ik. Bovendien moet de historische context aanwijsbaar zijn. Zomaar beweren dat superioriteitsgevoel alleen maar met de kleur van de huid te maken heeft, is racistisch.

Als ik het interview met McIntosh lees en de Amerikaanse geschiedenis bekijk…tsja…dan zit daar natuurlijk wel wat in. McIntosh vertelt dat witte kolonialisten de oorspronkelijke bewoners van Amerika hebben uitgemoord en daarna zwarte mensen in slavernij naar hun gestolen land hebben gevoerd. Een land gebaseerd op moord en slavernij. Weliswaar werd de slavernij in de negentiende eeuw afgeschaft maar toch was er tot in de jaren zestig van de vorige eeuw, een volledige segregatie tussen blank en zwart. Het beeld van slaafse dienstbaarheid van zwarte mensen zonder dat ze rechten hadden, lijkt me wel te kloppen. Het lynchen van al of niet terechte zwarte criminelen leek volksvermaak numero uno. Je kan je in zo’n situatie voorstellen dat er aan het emancipatiefront nog heel wat werk te verzetten is. Dat de verhoudingen in zo’n korte tijd helemaal rechtgezet zijn, kan ik me nauwelijks voorstellen. Daarom denk ik dat het in veel streken van Amerika wel degelijk voordelig is om een witte huid te hebben.

Gloria Wekker zet McIntosh’ d’r theorie over naar ons kikkerlandje. Wekker beweert dat in Nederland sprake is van een geschiedenis van vierhonderd jaar slavernij en kolonialisme. Net als in Amerika moet dat wel iets doen met de Nederlandse samenleving. Volgens Wekker zitten kolonialisme en het slavernij verleden in de haarvaten van de Nederlandse witte cultuur. Daarom worden gekleurde mensen systematisch achtergesteld, volgens Gloria Wekker.

Maar heeft Nederland wel dat verleden waar Wekker het over heeft? Nee, dus. Helemaal niet. Nederland heeft geen slavernijverleden en Nederland heeft geen koloniaal verleden. Een kleine top in Nederland verdiende kapitalen aan slavernij en kolonialisme in Suriname en Indonesië, dat wel. Suriname heeft een koloniaal en bovendien een slavernij verleden. Indonesië heeft alleen een koloniaal verleden. Een beperkte groep mensen die van oorsprong Nederlands waren, maken onderdeel uit van de geschiedenis van beide landen. De Nederlanders die in de kille delta van de Rijn en de Maas bleven wonen maakten hun geschiedenis hier. In die geschiedenis speelde kolonialisme en slavernij geen rol van betekenis. In dat drassige land waar het altijd miezert en druilt, droomden ze van vrolijke warme landen waar alles beter was. De ongelijkheid tussen mensen is niet te verklaren vanuit white privilege in Nederland. Echt niet.