Ben ik te volgzaam? Ben ik te gevoelig voor autoriteit? Laat ik dan even dit vooraf zeggen: De kindertoeslagaffaire is een schandvlek op het blazoen van dit land. Schuldig is…helaas iedereen; De regering, het parlement, de rechterlijke macht maar ook wij, de inwoners van dit ‘gave’ land. ‘Wij’ hebben gekozen voor zero-tolerance en niet bedacht wat dat precies betekent, maar zo is het wel in de uitvoering terecht gekomen en aldus werd je fraudeur als je een spelfout had gemaakt.

Gisterenavond zijn de uiterst geheime notulen van een ministerraad – waarin gesproken werd over de toeslagenaffaire – , bij hoge uitzondering, openbaar gemaakt. Voor deze ene keer kunnen we lezen wat zich volkomen onbespied wanende ministers en staatssecretarissen zeggen en wellicht daaruit afleiden wat ze over bepaalde zaken en personen denken. Als de regering ook tijdens haar overleg in de kaart gekeken kan worden, gaan ze zich dan anders gedragen? Je moet vrezen van wel. Je kunt je afvragen of dat allemaal een bijdrage levert aan het goed besturen van het land.

Heb ik de notulen volledig gelezen? Nou nee, daar heb ik geen puf voor. Ik doe het met de samenvatting die een uitermate kritische NOS heeft gemaakt. De meest ‘brisante’ citaten uit die notulen worden er uitgelicht en als ik eerlijk ben,  zie ik er eigenlijk helemaal niets verkeerds in staan. Wat de ministers te melden hebben, verwachtte ik ook. Ik zie eigenlijk dat twee poten van de trias politica goed werken; de uitvoerende- en de wetgevende macht. De wetgevende macht controleert of de door hen gemaakte wetten goed uitgevoerd worden. Dat er tussen dat uitvoeren en controleren spanningen zitten, haal je de koekoek. Er is een voortdurende strijd. Men probeert elkaar te overtuigen; men klaagt over de tegenstander; dat is maar goed ook, lijkt me. Zonder twijfel wordt er vanuit de tweede kamer op dezelfde manier naar de regering gekeken.

Waar het in dit geval om ging, was of de kamer doelbewust was misleidt door informatie achter te houden. De regering heeft de plicht om de kamer volledig te informeren. Maar…wat is precies volledig en in hoeverre moet je rekening houden met andere verplichtingen en hoe moet je al die verplichtingen wegen? Dat is een vraag die hier aan de orde is. Beleid wordt uitgevoerd door ambtenaren. De minister of staatssecretaris is politiek verantwoordelijk voor het werk dat ambtenaren uitvoeren. Ambtenaren kunnen zich, anders dan een minister, niet in het openbaar verantwoorden, sterker nog, het wordt niet van hen verwacht. Degene die politiek aan het roer staat, moet voorkomen dat de ambtenaar, als werknemer van de regering, onder vuur komt te liggen. Zelfs als een ambtenaar een fout heeft gemaakt, is het niet de bedoeling dat die ambtenaar als persoon onderwerp van gesprek wordt. De discussie die Menno Snel voerde, was of er stukken naar buiten moesten worden gebracht waaruit bleek dat met naam en toenaam genoemde ambtenaren eventuele fouten hadden gemaakt. Ik zie wel de spanning tussen enerzijds en anderzijds, maar de discussie wordt in alle openheid gevoerd en het is niet zo dat de leden die het wel openbaar willen maken de minderheid vormen. Zie hier de dilemma’s en de interessante discussie!!!

Hoewel niet te voorspellen is wat deze openbaarmaking tot gevolg heeft, toch wel een leuk inkijkje. ‘Schande’ roepende politici hebben allemaal boter op hun hoofd…ja ook Lilianne Ploumen, van mijn partij.