Een tijdje terug heb ik een column geschreven over de laatste treinkaping in Nederland door Molukse jongeren in 1977. Advocaat Zegveld had de zaak opgepakt omdat er tijdens de bevrijdingsactie vreemde dingen waren gebeurd…

Wat kregen wij vlak na de bevrijdingsactie te horen… De mariniers wisten precies waar iedereen zat.  Daarom doorzeefden ze met een enorm salvo die delen van de trein waarvan ze wisten dat de kapers er zaten. Twee straaljagers vlogen op dat moment laag over de trein. Dat gaf zo verschrikkelijk veel lawaai dat iedereen in die trein volkomen de weg kwijtraakte. Toen werden de deuren opgeblazen en stormden mariniers de trein in. Alle kapers in de doorzeefde trein waren gewond of heel zwaargewond of al dood. Het doorzeven van die trein was uitermate effectief geweest. Maar bij die bevrijdingsactie kwamen ook twee mensen om die niet tot de kapers behoorde. Twee mensen die per ongeluk op de verkeerde plaats waren.

Uit getuigenverklaringen komt nu naar voren dat wat we toen hoorden niet helemaal de waarheid is. Toen de mariniers de trein binnenstormden, leefden veel kapers nog. De nog levende kapers werden voor een deel standrechtelijk geëxecuteerd. Ik schrik ervan als ik het zo plompverloren opschrijf. Standrechtelijk geëxecuteerd. Dat mag niet in Nederland. Dat mag al niet in een oorlog, maar helemaal niet in deze situatie. Als de vijand gewond op de grond ligt of… als een crimineel gewond op de grond ligt, dan mag je hem niet zomaar doodschieten. Hoewel marinier Rinus heeft verklaard dat hij kapers van dichtbij heeft doodgeschoten dat hij daarvoor opdracht had gekregen van de overheid is hij persoonlijk verantwoordelijk voor deze daad. Niemand kan je zo’n opdracht geven omdat het ongrondwettelijk is. Als je het niet al wist, dan had je dat kunnen aanvoelen. Je kan er later voor ter verantwoording worden geroepen en dat moet ook gebeuren anders glijden we moreel af.

Een naam heb ik nog niet officieel gehoord maar officieus wordt Dries van Agt, als toenmalig minister van justitie genoemd als degene die opdracht gaf ‘geen gevangenen te maken’. Daarmee laadt Dries van Agt een enorme schuld op zijn schouders. Mocht het zo zijn dat Van Agt deze opdracht gegeven heeft, dan dient ook hij vervolgd te worden. Dat weet Van Agt; hij is jurist.

Nu beginnen er nog andere verhalen rond te zingen ook. Die gaan over dat onschuldige meisje dat omgekomen is bij de bevrijdingsactie. Ansje Mansjou heette ze. Ansje Mansjou was een meisje met een Indisch uiterlijk. Het verhaal gaat rond dat dat meisje per ongeluk geëxecuteerd is. Dat men dacht dat ze Hansina Uktolseja was. Dat maakt het verhaal nog veel ernstiger.

Dries van Agt is erg oud aan het worden. Vervolging van Van Agt moet daarom een hoge prioriteit krijgen. In Nederland mag nooit een bevel geven worden om mensen standrechtelijk te executeren. Als rechtstaat zitten we dan meteen op het niveau Afghanistan, Libië of Syrie.

Als het Dries van Agt is geweest, dan heeft hij Joop den Uyl zwaar verraden. Wat mij betreft mag hij ook daarvoor boeten…op zijn oude dag.