Emoties tegenover de wetenschap

Ik kijk graag naar zomergasten. Na de fantastische serie met onze man in Iran, Thomas Erdbrink, nu een nieuwe presentator en interviewer: Janine Abbring. Gisterenavond ontving ze haar eerste gast: Rosanne Herzberger. Beiden moesten door een grote laag zenuwen heen die tot in mijn huiskamer voelbaar was. Dat leidde wat mij betreft tot verschillende uitglijders. Vooral Abbring zat regelmatig op het verkeerde spoor. Maar ook Herzberger kon er wat van. De vlucht naar micro-organismen en stofjes dit of dat volgde steevast als de interviewster ietsje te dichtbij kwam. Het werd een betrekkelijk moeilijke avond terwijl Herzberger een fantastische lijn in de fragmenten had aangebracht: Wetenschap en feiten en de verhouding met emoties en prettig samenleven. Hoewel Herzberger graag in haar veilige maar voor leken moeilijk toegankelijke vakgebied dook, was de lijn voor mij helder. Niet altijd voor Abbring. Ik weet niet in hoeverre zo’n avond voor te bereiden is voor een presentator.

Het eerste fragment dat Herzberger liet zien, werd ingeleid door een volkomen misplaatste opmerking van Abbring. Om een bepaalde reden wilde Herzberger een fragment laten zien uit de film ‘Dances with wolves’. Abbring kondigde de film als een ‘drakerige’ film aan. Dat is een kwalificatie waar Herzberger zichtbaar niet mee eens was. De opmerking kwam plompverloren en dreigde Herzbergers verhaal in het honderd te laten lopen. De geïnterviewde wist Abbring te redden door in te zoomen op wat ze werkelijk wilde laten zien: Ons idee over iets als het ideale samenleven en de ‘edele wilde’ (tegenover de slechte westerling). De ‘natuurmens’ die slechts zoveel bizons doodde als hij nodig had voor zijn voortbestaan.  Herzberger zette dat idee tegenover het werkelijke, wetenschappelijke verhaal. Ze vertelde dat de ‘edele wilde’ niet bestaat of bestond. Ook de ‘natuurmens’ rust niet voordat de laatste bizon op zijn bord ligt. Wij en zij zijn uit hetzelfde hout gesneden. Herzberger vertelde dat ‘edele wilden’ over de hele wereld diersoorten hebben uitgeroeid en dat dat niet per se iets is dat kleeft aan de moderne westerling die vaak zo negatief in beeld komt. Emoties ten opzichte van de zakelijkheid van de wetenschap.

Herzberger liet twee fragmenten zien van dieetvloggers. Green happiness en het paleodieet. De twee vrouwen van Green Happiness doen de gekste beweringen over verschillende soorten suikers en lijken die met wetenschappelijke inzichten te ondersteunen. Vervolgens het paleodieet; een dieet dat zou moeten aansluiten op ons oorspronkelijke dieet in de oertijd. Heel veel vlees en vis en juist weinig graan- of melkproducten. Herzberger verweet de vloggers dat ze geen verstand hebben van wat ze verkondigen en dat ze een soort pseudowetenschap aanroepen om hun idiote beweringen te staven. Aan de andere kant de emoties en het prettige samenleven; de vloggers wijzen de onzekere mens de weg. Ze geven de twijfelende mens een richting. Weliswaar een verkeerde, maar het draagt wel bij aan fijn samenleven. Aan dat laatste levert de wetenschap geen enkele bijdrage; de wetenschap is niet in staat om de mensheid te sturen.

Diezelfde tegenstelling zag ik ook terugkomen in haar eigen bestaan waarin ze haar eigen religieuze leven stelde tegenover haar wetenschappelijke leven. Religie zorgt ervoor dat ze fijn kan leven en emotioneel in balans is terwijl de wetenschap het leven verklaart en naar bewijzen zoekt.