Naar verluid heeft Leonard Cohen vijf jaar gewerkt aan de song ‘Hallelujah’. Hij zou in die vijf jaar 150 coupletten geschreven hebben. In 1984 verscheen het lied op de LP ‘Various positions’. Het aantal coupletten had Cohen teruggebracht tot 4; dat moet dus wel de kern vormen van wat Cohen wilde vertellen. De langspeelplaat verscheen onopgemerkt omdat zijn platenlabel het niet commercieel en interessant genoeg vond. Een klein onbeduidend platenlabel bracht de lp uiteindelijk uit. Later coverde Jeff Buckley de song. Ook dat bleef aanvankelijk niet opgemerkt. Pas toen Buckley in 1997 met zijn zelfmoord de aandacht op zich vestigde groeide het lied langzaam uit tot de iconische song die het nu is. Veel grote zangers hebben het lied inmiddels gecoverd en kijk je op YouTube dan kan je minstens een dag besteden aan alle covers van mindere grootheden. Veel mensen hebben gepoogd om de diepere betekenis van het gedicht te begrijpen en te verklaren. Het idee dat Leonard maar wat opgeschreven heeft om een zin rijmend te maken of om een gat te vullen zoals je zo vaak ziet bij popmuziek, is zeer onwaarschijnlijk; elk woord van het lied is bedoeld en bewust gekozen. Dat moet het uitgangspunt zijn, denk ik.
Ik leerde Leonard Cohen als oude man met een broze diepe bas via YouTube kennen. Ik viel meteen voor zijn teksten die mooi en raadselachtig aanvoelden. In eerste instantie klonk de song ‘Hallelujah’ vrij simpel in de oren en ging ik twijfelen; luister je naar een psalm? Hallelujah klinkt zo religieus pathetisch en heeft een EO-uit-de-jaren-80 afdronk. Een psalm…uiteindelijk lijkt het daar ook best op, denk ik. Op de psalmen die de dichtende en muzikale Koning David geschreven heeft. De melodie ligt – anders dan de kerkelijke psalmen -best lekker in het gehoor, vind ik. De tekst van het lied ‘Hallelujah’ is raadselachtig, met name het eerste couplet waarin de naam van David voorkomt. Is dat die Oudtestamentische Koning David? De David die volgens de legende de psalmen geschreven heeft? De lofliederen? ‘Hallelujah’ komt aardig in de buurt van een lofzang. Ik ga een poging doen om het gedicht te begrijpen en van die zoektocht op deze plaats verslag te doen. Ik denk dat Leonard Cohen zichzelf in deze song neerzet als de moderne versie van de Psalmen schrijvende en musicerende en door mooie vrouwen verleidde koning David.
Veel van de betekenis van het lied Halleluja moeten we zoeken in de bijbel. Cohen was immer op zoek naar spiritualiteit. Hij was de kleinzoon van een rabbijn en grootgebracht in de joodse traditie, kende hij de Thora op zijn duimpje. Vooral bij de liederen van die zanger-koning waar Leonard Cohen zich in dit lied mee lijkt te vereenzelvigen moeten we zoeken: De Psalmen. Cohen was echter niet alleen op zoek naar spiritualiteit. Ook de liefde hield hem heftig bezig. Wat is liefde precies en waaruit bestaat de aantrekkingskracht tussen man en vrouw en hoe moet je de binding tussen man en vrouw zien in het licht van het kunstenaarschap.