Het begin van het nieuwe boek van Esther Gerritse doet denken aan de ‘Verwandlung’ van Franz Kafka. Iemand wordt ’s ochtends wakker en dan blijkt dat er zich een ingrijpende verandering heeft voorgedaan die de hoofdpersoon in diepe ellende en eenzaamheid stort. De hoofdpersoon in Kafka’s roman is veranderd in een insect en niemand wil hem meer kennen. Hoofdpersoon Tomas in ‘Gebied 19’ is ineens alleen. Zijn vrouw Suzanne, waarmee hij de vorige dag getrouwd is, lijkt van de aardbodem verdwenen. Ook zijn zoon Parker blijkt vertrokken. Waar zijn ze? Op planeet TO1-700 d. Lichtjaren ver weg. De straten zijn leeg en stil. De meeste mensen lijken vertrokken. In ieder geval iedereen onder de veertig. Verder lijken er vooral mensen achtergebleven die niet helemaal pasten in de maatschappij. Achtergebleven zijn de mensen die veelal meer kosten dan ze opbrengen. Zijn hond Toto is er nog wel. Waarom hebben ze Tomas niet ook meegenomen? Waarom wist hij niets af van wat er komen zou? Mensen die hij spreekt, weten wel wat er gebeurd is, maar hij was kennelijk zo druk bezig met het schrijven van zijn laatste roman, dat hij alles gemist heeft…

De jury van de Libris literatuurprijs lijken dit jaar een voorkeur te hebben voor Science Fiction. De genomineerde roman van Rob van Essen met de tijdmachine, Esther Gerritsen met de verhuizing naar een andere planeet lichtjaren van ons verwijderd. Hoewel…wat is science fiction. In ‘Gebied 19’ vind ik dat het genre helemaal ten dienste staat aan de psychologische ontwikkeling van de hoofdpersoon. Is er wel spraken van een verhuizing naar een andere planeet? Of speelt het zich allemaal in het brein van de hoofdpersoon af? ‘Na  verscheidene neurobeeldvormingsonderzoeken onder meer bij  PTSS-patiënten is gebleken,  zoals jij wel zult weten, dat de hersenen een extreme ervaring steeds weer als nieuw  kunnen ervaren.  Wat  ik  heb  begrepen is  dat er  een gebied in de  hersenen  is, gebied 19, in  de visuele schors, waarin  beelden worden geregistreerd  wanneer ze voor het eerst binnenkomen. Gewoonlijk worden  deze ruwe beelden doorgestuurd  naar andere gebieden,  waar  de beelden kunnen  worden  geïnterpreteerd, betekenis krijgen.  Men weet al dat  bij getraumatiseerde mensen  tijdens een  flashback  dit gebied  opnieuw actief wordt.  Zij herinneren zich de  dingen dus niet  gewoon, zij  zien ze daadwerkelijk alsof zij  ze voor het eerst zien, jaren na  dato.’ Schrijft Esther Gerritsen en dat pleit voor het idee dat de gebeurtenissen zich in het brein van de hoofdpersoon afspelen. Maar dat houdt de auteur zorgvuldig verborgen en dat maakt de roman ook bijzonder spannend om te lezen.

Als Tomas in het begin van de roman – achtergelaten – door de lege straten loopt, overvalt hem een gevoel van eenzaamheid, maar ook en vooral van mislukking. Hij probeert te begrijpen waarom hij kennelijk niet goed genoeg was om op de reis naar de andere planeet mee te gaan. En dat juist op het moment dat zijn nieuwste roman af is en klaar ligt voor de boekhandel. Ook vraagt hij zich af waarom de ‘autoriteiten’ niet erkende wat hij voor zijn 12-jarige zoon Parker betekende. Wat of wie die ‘autoriteiten’ zijn of wie precies de macht heeft om mensen mee te nemen of achter te laten, wordt zorgvuldig in het midden gelaten. De moeder van zijn zoon is wel meegenomen en zorgt nu dus kennelijk voor Parker terwijl in het verleden vooral de zorg bij de hoofdpersoon lag. Is hij te kort geschoten in zijn zorg voor Parker? Hij vraagt het zich af. In het geheim kan hij, ergens in het OLVG in Amsterdam, contact krijgen met zijn kersverse echtgenote Suzanne. Ze blijkt in het verzet te zitten. Ze heeft een baan bij de autoriteiten. Als medewerkster is ze in staat om verzet te plegen. Zij begrijpt ook niet waarom Tomas is achtergelaten maar gaat haar best doen om hem ook naar de bevoorrechte planeet te krijgen. Aldus is Tomas ineens op die verre planeet en wordt hij herenigd met zijn zoon. Hij blijkt een enorm succesvolle auteur. Hij zit in televisieshows en ontvangt prijzen. Het leven lacht hem aan alle kanten toe. Gezien het niveau van Esther Gerritse haar schrijfkunst is dat succes van Tomas maar van betrekkelijk korte duur.

Bij het lezen van de roman ga je je een aantal dingen afvragen. Waarom Tomas, een man. Daar moet een reden voor zijn. Esther Gerritsen is een vrouwelijke auteur en waarom kiest ze een man als hoofdpersoon? De reden heb ik niet kunnen vinden. Dat de roman de titel ‘Gebied 19’ heeft gekregen, pleit voor de gedachte dat alles zich in het brein van Tomas afspeelt. Gebied 19 zou een gebied in de hersenen zijn waar indrukken van buiten binnenkomen. Toch speelt Esther Gerritsen het in het verhaal zo, dat je daaraan gaat twijfelen; personages zijn er in de ene wereld wel en in de andere wereld juist niet. Waarom heet de zoon, waarvoor Tomas zo goed zorgt, Parker? Is Parker een jongensnaam of…de naam van een merk schrijfgerei. Zorgt Tomas eigenlijk meer voor zijn schrijven dan voor zijn zoon….heeft hij wel een zoon? Ik kom er niet uit, maar ik geloof ook niet dat dat de bedoeling is. Gebied 19 is een fantastische roman die hoge ogen gooit voor DÉ prijs!