Een heel klein beetje krijg ik het idee dat de selectie van de shortlist van de Libris literatuurprijs jaarlijks eenzelfde soort mix van boeken moet hebben. Ook dit jaar weer een roman over de zelfkant. Nu niet superieur geschreven en spelend in de Rotterdamse onderklasse, maar een matig boeiend verhaal dat zich afspeelt in de westelijke buitengebieden van Amsterdam: Osdorp en Geuzenveld. Werd je in de roman van Alex Boogers de onderklasse ingesleurd, bij Walter van den Berg blijft het allemaal wat oppervlakkiger. Dat komt niet in de laatste plaats doordat de roman steeds vanuit een ander perspectief geschreven is en bovendien niet chronologisch verteld wordt. Dat hoeft niet direct een bezwaar te zijn en kan grootse boeken opleveren, maar ‘Schuld’ van Walter van den Berg is geen groots boek. Ik vind het wel boeiend maar ook niet veel meer dan dat.

Misschien komt het doordat de personages in de roman zo weinig positiefs hebben. Ze hebben nauwelijks een doel en klooien maar wat aan. Op de één of andere manier staat dat me tegen. Neem Kevin, bijvoorbeeld. Een opgroeiende puber. Intelligent maar totaal psychopatisch. Hij is heler en houdt zich bezig met gestolen telefoons. Als een soort tijdverdrijf pest hij eigenaressen van gestolen telefoons die op hun simkaart geile filmpjes van zichzelf hebben opgenomen. Pesten en achtervolgen zonder doel anders dan tijdverdrijf. Een absolute etterbak waar je weinig gevoel voor krijgt.

Ook voor de vader van Kevin, Ron, krijg je weinig warme gevoelens. Een man die zichzelf verbeeldt dat hij zanger is. Hij zingt nauwelijks, laat staan voor geld maar neemt wel ieders schuld op zich. Tot het uitzitten van gevangenisstraf aan toe. Alles neemt hij op zich en hij laat er zijn asociale zoon Kevin voor opdraaien. Ron probeert op diverse manieren geld te verdienen, maar dat lijkt er altijd op uit te draaien dat hij geen geld verdiend, maar juist geld moet betalen. Omdat hij altijd schulden heeft, leiden hij en zijn zoon  een zwervend bestaan. Zijn huis heeft hij onderverhuurd aan een louche figuur die er een groep Polen illegaal huisvest. Dan verdwijnt Ron in de gevangenis, en moet Kevin het alleen zien te rooien.

Hoewel je niet helemaal zeker weet hoe de man van Sandra vermoord is, heeft het er alle schijn van dat Sandra het gedaan heeft. Haar vermoordde echtgenoot was een gewelddadige Afghanistanveteraan. Op het moment dat Ron op de proppen komt, wordt de man dood gevonden. Ondanks dat Ron zijn zoon Kevin te verzorgen heeft, neemt hij de schuld op zich en verdwijnt hij in de gevangenis. Ook Sandra kan je maar moeilijk een sprankelend persoon noemen. Ook bij haar heb je het idee dat ze toevallig op de aardkloot rondloopt. Zonder perspectief, zonder passie. Ze existeert. Het staat mij tegen. Of er nu sprake is van liefde tussen Ron en haar…geen idee. Iets houdt hen bij elkaar. De schuld die Ron op zich nam houdt hen bij elkaar. Meer niet, zo lijkt het. Het lijkt alsof het Ron meer om de veroverde slaapplaats gaat dan om de liefde. Ik word niet echt vrolijk van Sandra.

Dan is er nog Cor. ‘Mister VWO’, zoals zijn broer Ron hem steevast noemt. Hij schrijft. Cor lijkt een personage dat zich aan de zelfkant wil onttrekken. Hij lijkt, in zekere zin, aan de touwtjes te trekken. Maar ook weer niet echt. Nee, zelfs voor Cor voel ik weinig sympathie. Moeilijk!

Ik heb de roman uitgelezen en heus, zo hier en daar boeit hij wel degelijk. Maar deze roman kan nooit hoog eindigen in mijn persoonlijke Librisliteratuurprijs. Over het relatieve dunne boekje heb ik verschrikkelijk lang gedaan. Ik werd te weinig meegenomen om er enthousiast over te worden en dan gaat het lezen langzaam. Nee, Schuld is niet mijn boek.