Tag archieven: Libris literatuurprijs

Peter Terrin –  De gebeurtenis; Interessant experiment

Waarom ben ik ooit, jaren geleden, mee gaan lezen met de Libris literatuurprijs? Niet zozeer omdat ik graag mijn literaire inzichten naast die van de jury wilde leggen. De jury bestaat uit een groep professionele lezers die er bovendien voor doorgeleerd heeft. Zij weten vast beter wat het beste boek is dat binnen een bepaald jaar verschenen is (zou je denken…). De hoofdreden waarom ik ben gaan meelezen is omdat ik graag in aanraking wilde komen met goede nieuwe schrijvers. Je kunt natuurlijk wel steeds het nieuwste boek van A.F.Th. van der Heijde of Arnon Grunberg lezen, maar op een gegeven moment eindig je dan zonder boek; ik lees namelijk heel veel sneller dan zij romans kunnen schrijven. Bovendien blijf je dan in kringetjes ronddraaien en leer je nooit andere auteurs kennen. Sinds ik meelees, heb ik tal van nieuwe schrijvers ‘ontdekt’ die voor mij verborgen waren gebleven als ik de shortlist van die literaire prijs niet had gehad; deze boeken zijn, volgens de professionele lezers, zo goed, dat ze op de shortlist zijn gekomen.

Eén van de schrijvers waar ik nooit mee in aanraking zou zijn gekomen zonder die shortlist is Peter Terrin. Ik heb er verder geen onderzoek naar gedaan, maar ik krijg het idee dat vooral professionele lezers warmlopen voor zijn werk. De roman ‘De gebeurtenis’ doet de pretlezer in mij wat tekort, vind ik. Het is heus geen slechte roman en je beleeft er heus wel plezier aan tijdens het lezen, maar om nou een zucht te slaken van spijt als je het uithebt, nou nee. Ik heb het idee dat dat vooral komt doordat je ietsje te veel moet schakelen. Op het moment dat je meegenomen wordt met het verhaal, wordt het beëindigd en begint er weer een ander verhaal. Dat brengt bij mij verwarring teweeg en een zoektocht naar wat, waar of hoe. Dat vindt de pretlezer niet leuk. Wel als het mondjesmaat gebeurd.

Waar gaat het over: Vlak voordat de succesvolle schrijver Willem overleed, heeft men zijn brein veiliggesteld. Met de app iHead kan er contact gelegd worden met de inmiddels overleden schrijver en kunnen zijn laatste verhalen op papier worden gezet. De schrijver was voor zijn dood zo slechtziend dat hij Juliette als assistent in dienst heeft genomen. Hij dicteerde haar zijn romans…of…schreef zij ze? Willem gaf haar aanwijzingen over wat ze ongeveer moest beschrijven.

Willem heeft bepaald dat Juliette toegang krijgt tot iHead. Dit tot ongenoegen van zijn jonge vrouw, actrice Femke. Juliette gaat naar haar bovenbuurvrouw Rosa om het te vieren, of is dat het eerste verhaal dat uit de koker van iHead komt. Vanaf dit punt wordt Rosa een figuur in een waaier van verhalen die dan weer samenkomen en dan weer uit elkaar drijven. Zo spelen bovenbuurvrouw Rosa en haar broer Frederik een rol en de bejaardenverzorger Kurt die in de levensmoeë bewoonster Jacqueline trekjes herkent van heimelijke jeugdliefde Rosa die hij later weer ontmoet en de zus blijkt van Frederik. De kern van de verhalen wordt gevormd door het verhaal/hoofdstuk met de titel Anna. Dit hoofdstuk is weer onderverdeeld in subhoofdstukken die steeds vanuit een ander perspectief het verhaal vertellen van de oude zeer succesvolle schilder Michel die getrouwd is met Anna. Anna is zowel lichamelijk als geestelijk ziek. Ze lijkt dement. Tegen de verwachting in, overlijdt ze niet. Ondertussen heeft Michel al jaren een verhouding met de jonge actrice Frouke. Ze hebben stiekeme seks in de auto op afgelegen plaatsen. Beiden willen niet op deze manier doorgaan en daarom stelt Michel voor dat Frouke bij hem en Anna komt inwonen; Anna zal er door haar ziekte toch niet achter komen wat er echt tussen hen speelt. Als Frouke in het huis woont en Anna tegenkomt, herkent ze haar vroeg overleden moeder in Anna en Anna herkent de dochter in Frouke die ze nooit gehad heeft en bloeit er iets op tussen die twee.

Het is niet moeilijk om te zien dat het verhaal van de jonge actrice ‘Frouke’ en de oude schilder ‘Michel’ overeenkomt met de ‘roman-werkelijkheid’ (die natuurlijk net zo goed verzonnen is) van de oude schrijver Willem en zijn jonge acterende vrouw Femke. Dat leidt tot een soort literair Droste-effect van door elkaar lopende en elkaar spiegelende romanwerkelijkheden. Zeker na het laatste hoofdstuk kan je moeilijk meer bepalen wat zich in welke werkelijkheid heeft afgespeeld.

Op zich vind ik deze roman een leuk experiment met door elkaar lopende vertel-werkelijkheden. Het zal voor de professionele lezer een ware lusthof zijn, deze roman. De pretlezer komt er echter wat minder goed vanaf. Steeds als de roman ‘lekker’ dreigt te worden, gaan we verder met een ander verhaal.