In de krant van gisteren een interview met Annabel Nanninga (1977). (Geen idee wat de relevantie is van ‘1977’, maar omdat de Volkskrant dit jaartal erbij zet, doe ik het ook maar.) Nanninga is van dik hout zaagt men planken. Hoewel ik haar niet persoonlijk ken, denk ik niet dat ik haar graag zou mogen. Op haar foto en in het interview komt ze naar voren als iemand die altijd gelijk heeft. Het valt niet mee om te leven met mensen die altijd gelijk hebben. Dat zijn doorgaans weinig nieuwsgierige en tolerante mensen; ze weten alles al dus waarom zouden ze luisteren naar iets nieuws of…een ander? Ik hou daar niet van.

Mensen die altijd gelijk hebben, kunnen niet veel met mensen die er anders over denken. Ze hebben daar ook weinig respect voor. Mensen die altijd gelijk hebben zijn bijvoorbeeld islamisten of gereformeerden of Wakker Dier Extremisten maar ook veel managers. Vergeten wordt dat ook Geert Wilders en Annabel Nanninga behoren tot de club der gelijkhebbers. Ook zij hebben altijd gelijk. Mensen die altijd gelijk hebben willen de vrijheid van anderen inperken.

Wat mij betreft wordt de kwaliteit van de maatschappij bepaald door het midden. Hoe groter het midden, des te meer kwaliteit heeft de maatschappij. Het midden doet zijn zegje, maar luistert ook naar de ander. Het midden heeft een duidelijke mening maar wil die toetsen in een open discussie. Voor het midden is het mogelijk om een aanvankelijk ingenomen standpunt te wijzigen. Het midden heeft duidelijke opvattingen over waar het heen moet met het land, maar staat altijd open voor een discussie met anderen.  Het compromis is helemaal geen vies woord.

Vroeger werd er denigrerend gesproken over grijze eenheidsworst en achterkamertjespolitiek. Maar ik hou ervan. Ik hou van de open mens. Ik hou van overleg. Ik hou van compromissen. Ik hou van rekening houden met een minderheid. Ik hou van rekening houden met de gevoelens van anderen. Maar ik vind ook dat je alles mag zeggen. En inderdaad, als je alles bij elkaar gooit en lekker roert, dan heb je een grijze worst. Wellicht zit er kraak nog smaak aan, maar het mondgevoel is prima en het valt prima te verteren…om even in de etenswaar-sfeer te blijven.

Het grappige is dat ik het niet eens zo heel erg oneens ben met de opvattingen van Nanninga, als ik ze zo lees. Maar haar gelijkhebberige houding bevalt me niet. Bovendien misgunt ze anderen hun vrijheid. Ik kan haar echt niet zien als een ‘vrijheidsfundamentalist’. Ook Geert Wilders niet. Hij streeft meer naar onvrijheid dan naar vrijheid. Geert Wilders zal dat worst wezen; hij wil vooral macht; wat de prijs ook is. Nanninga en ook Wilders zie Ik niet als personen die andermans vrijheid verdedigen; het gaat meer om hun eigen vrijheid.

De poëtische reactie op Erdogan Van Annabel Nanninga (1977) vond ik overigens erg geslaagd. Scherp geformuleerd en prikkelend waar nodig! Je ziet het: Nooit een zwart-wit mening.