Ik worstel. Zal ik het wel doen, zal ik het niet doen. Ik heb me voorgenomen om alle boeken van de shortlist van de Libris literatuurlijst 2023 te lezen en wat je je voorgenomen hebt, dat moet je doen. Maar stel dat een roman ervoor zorgt dat je überhaupt geen zin meer hebt om te lezen. Stel dat een boek je leesplezier vergalt, moet je dan juist niet wel dat boek dichtslaan? Misschien ga je wel nooit meer lezen, en dus ook niet die andere boeken die op de lijst staan. Dat argument lijkt me onzin; deze jongen leest altijd. Deze jongen kan best wat tegenslag aan. Maar…ik heb nog nooit een boek van die shortlist niet helemaal uitgelezen sinds ik met die prijs meelees. Ik heb vele boeken gelezen die wel op die lijst stonden maar nauwelijks doorheen te komen waren. Altijd heb ik doorgezet. Je weet ook nooit wat er zomaar in zo’n boek kan gebeuren. Misschien toch nog een zeer verassende wending, zomaar ineens een zin in het boek die alles kantelt. Je weet het niet als je het boek niet tot op de laatste letter gelezen hebt. Natuurlijk heb ik ervaring! Ik lees al heel lang trouw elk boek van die lijst. Altijd tot aan de laatste bladzijde en zelden is het gebeurd dat ik een boek waar ik nauwelijks doorheen kon komen op het eind ineens wel ging boeien. Ik hak de knoop door! Ik hou het voor gezien! Ik laat de dichter die in de roman tijdens de overwintering op Nova Zembla overleed en aldaar begraven werd en aldus voor bijna altijd bevroor maar nu door de opwarming van de aarde dreigt te ontdooien voor wat hij is. Nu nog ligt hij bevroren in de permafrost en mocht hij aan het eind van het boek ontdooien, ik zal het niet meer beleven want ik sla het boek definitief dicht…

Is er niets goeds of interessants te melden over het boek ‘Waarachtige beschrijvingen uit de permafrost’ van Donald Niedekker? Oh ja, zeker wel. Het is geschreven in een heel poëtische taal. Op zich heel erg mooi, maar…poëtische zinnen – en zeker zoals Niedekker ze schrijft – moet je drie keer lezen voordat je helemaal doorhebt wat er precies staat. Dat leest best vermoeiend en zorgt er bij mij voor dat ik nooit lekker in het verhaal meegenomen wordt. Als er dan ook eigenlijk helemaal geen verhaal is omdat de hoofdpersoon bevroren in een ijsgraf op Nova Zembla ligt, dan wordt het voor mij behoorlijk doorzetten en in dit geval dus, met een fatale afloop; ik kap ermee. Misschien dat die professionele jury er nog wat in ziet, maar ik dus helemaal niet.

Aan het eind van de zestiende eeuw is geograaf Plancius of Plantius ervan overtuigd dat er een noordelijke route is naar China. Met het doel om via deze route handel te gaan drijven, wordt er een vloot uitgerust. Onder leiding van Barentz en Van Heemskerck varen ze naar het noorden. Op het schip ook een dichter die speciaal wordt meegenomen om de heldendaad van het bereiken van China via deze route te bezingen. Maar helaas, we hebben allemaal geleerd hoe het afloopt. De boten raken ingevroren in het poolijs. Van het hout van de boten wordt een hut gebouwd waarin de scheepslieden proberen te overwinteren. Hun dieet bestaat voornamelijk uit zeerob en ijsbeer en velen laten het leven. Ook de dichter die hoofdpersoon en verteller van de roman is, overleeft het niet. Net als voor de anderen hakken ze een graf voor hem in het ijs en leggen hem erin. Hij zal bevroren raken in het ijs en zo eeuwen ongeschonden blijven liggen.

Donald Niedekker schreef de roman over de dichter die sinds het begin van de zeventiende eeuw ingevroren ligt in het poolijs. Die roman heb ik voor een kleine zeventig procent gelezen. Het is gewoon niet mijn roman en op mijn lijstje van mooiste en interessantste boeken op de shortlist van de Libris literatuurlijst bungelt hij onderaan. Om te zorgen dat ik lezen leuk blijf vinden sla ik de roman dicht en stop ik hem terug in het ijsgraf van waaruit het geschreven lijkt. We kappen ermee!