Het is altijd moeilijk als er dingen worden weggezet terwijl jij ze van belang vindt. Ik heb daar best moeite mee. Zaken die destijds als heel modern en misschien daardoor wel als vanzelfsprekend en als de enige juiste weg werden gezien, worden ineens volslagen onbelangrijk en soms zelfs ouderwets. Ook zaken die altijd zo waren en waar ik onwillekeurig erg veel waarde aan hechtte worden ineens gewijzigd. Ik kan me dan haast niet voorstellen dat mensen dat echt willen. Volgens mij heet dat ‘ouder’ worden. Dat ik niet meer zo sterk ben als vroeger en niet meer zo mooi gespierd en slank, dat heb ik met een gerust hart geconstateerd, maar dingen die meer van ‘de geest’ zijn, daar wil ik me van binnen best tegen verzetten.

De seksuele moraal bijvoorbeeld. Tussen mijn jeugd en de jeugd die nu leeft lijkt hij dramatisch verandert. Ik heb het gevoel dat destijds iedereen zich een stuk vrijer voelde. Heus, ik was helemaal geen man van de orgies, helemaal juist niet. Open en bloot en liever opener en bloter waren toen wel de trends. Er werd veel aandacht besteed aan experimenteren en de liefde. Bloot werd niet meteen geassocieerd met (verlangen naar) seks. Mannen en vrouwen en jongens en meisjes leken destijds veel meer ontspannen met elkaar om te gaan. En heus, veel te vaak werd ik door een gewild meisje als een lieve broer gezien terwijl ik veel meer wilde, maar het leek allemaal veel meer ontspannen. We wilden vrij zijn in alles wat we deden. Ik zie dat dat erg veranderd is. Hele groepen jongeren hebben met veel enthousiasme zwarte kousen aangetrokken. Zelfs in de steden. Objectief gezien loopt een groot deel van de meiden er als nonnetjes bij. En ik zie dat dat nonnetjesgedrag zich als een olievlek uitbreidt.

Iets anders is de geslachtaanduiding voor je naam. Ik hecht daaraan. Dat ik een man ben vind ik haast nog belangrijker dan hoe ik heet. Het bepaalt wie ik ben. Natuurlijk heb ik in de loop van de tijd ook daarin wel dingen zien veranderen. Op school hadden we bijvoorbeeld Engels van juffrouw Poortman. Nee, niet juf Poortman die van beroep juffie is. Nee, echt juffrouw Poortman omdat ze een ongetrouwde vrouw was. Juffrouw als aanduiding van een ongetrouwde vrouw voelde zo vernederend. Ik zou mijn uitermate humorvolle juffrouw Poortman nog wel een keer willen vragen hoe zij tegenover de aanduiding ‘juffrouw’ stond. Het was geen enkel geheim dat ze een stel vormde met juffrouw Nienkemper; eigenlijk dus best getrouwd. Ik ben blij dat de aanduiding juffrouw verdwenen is. Met terugwerkende kracht heb ik het veel liever over mevrouw Poortman.

Nu ligt meneer en mevrouw ook al onder vuur. En dat gaat mij te ver. Ik vind het prettig om als man aangesproken te worden. Nee, Asha ten Broeke, dat heeft feitelijk niet zoveel waarde; eigenlijk is het best nutteloos, die geslachtaanduiding want we zijn als mensen allemaal gelijk. Maar ik vind het gewoon fijn. Heel erg fijn. Ik voel me gezien als mens. Zelfs als dat ‘meneer’ er door een computer opgesmeten is. Als ik in een brief word aangesproken met ‘Beste meneer De Klerk’ dan voelt dat goed terwijl ‘Beste meneer/mevrouw De Klerk’ vervelend voelt. Laat staan: ‘Beste De Klerk’ Ik denk dat ik oud begin te worden…