Gisteren konden we na jaren weer de Sint Jacobskerk in Antwerpen binnen. Geen idee hoe lang de restauratie geduurd heeft, maar het was zeker een paar jaar niet mogelijk om de kerk te bezoeken. Maar binnengekomen zie je aan niets dat hier gewerkt is. Het pleisterwerk ziet er nog steeds onverzorgd uit. Je hebt nog steeds het gevoel dat het zo naar beneden kan vallen. Daarom denk ik dat er vooral een herstel van de constructie heeft plaatsgevonden van deze oude kerk. Daar kan je natuurlijk weinig van zien. Maar hoe dan ook, we waren blij dat we er weer naar binnen konden. Meteen viel ons op hoe chaotisch de kerk is. Alles lijkt lukraak opgehangen en neergezet.
Helaas ga ik met kerken op dezelfde manier om als met een nieuw koffiezetapparaat; ik laat de handleiding in de doos en probeer gewoon koffie te zetten. We kregen een foldertje uitgereikt, maar lezen, ho maar. Ik stiefelde meteen af op de Sint Rochuskapel. De vorige keer hingen daar de panelen waar het mij om ging; mijn reden om die Sint Jacobskerk te bezoeken. Maar daar hingen ze dus niet. Na een vluchtig rondje door de kerk…geen Sint Rochuspanelen. Daarom naar de kaartjesverkoper gelopen. ‘Sint Rochuspanelen…awel…anders is er ook een gids aanwezig en nu niet…geen idee waar die zijn’. Maar gelukkig waren er een paar mensen in de kerk aan het werk en die wezen me feilloos de weg: Achter de doopkapel. Daar hingen ze. In een heel andere setting dan eerst. Opgehangen in een vitrine. Achter glas. Beschermd tegen van alles en nog wat. De waarde die ik in de panelen zag, ziet nu ook het kerkbestuur. Gelukkig maar, want ze hingen op hun oude plek te verstoffen. Bovendien leden ze nogal onder het invallende licht waardoor je door de schittering op de verf nauwelijks de schilderijen kon bekijken. Dat is nu helemaal opgelost. Ze hingen er mooi bij. Met veel plezier heb ik ze bekeken.
Ondertussen is er door Mimi van der Velden gedegen onderzoek gedaan naar deze panelen. Dit onderzoek is op de site van de Sint Jacobskerk te vinden. Wat ik ook probeerde, uitprinten of downloaden lukte niet. Ik was graag met een geprinte versie naar de panelen gaan kijken. Omdat printen dus niet lukte, stond ik met mijn telefoon in de hand, de schilderijen te bekijken. Mateloos interessant. Maar ook heel erg vermoeiend; had ik maar een uitgeprinte versie. Dat leest zoveel makkelijker!
Toen Josien nog een ansichtkaart afrekende bij het weggaan, zag ik dat de geprinte versie van de studie voor vier euro te koop was. Die ligt nu naast me. Maar het maakt niet uit; ik heb een fantastisch middag gehad daar in de Sint Jacobskerk in Antwerpen. De Rochuspanelen waren net zo mooi als ik ze onthouden had. En nu heb ik grote delen van de studie gelezen. Over wie nou precies de schilder is. Mimi van der Velden is ervan overtuigd dat het Hendrick van Wueluwe moet zijn geweest. Maar het zou ook de Meester van Frankfurt geweest kunnen zijn. Twee vliegen op het paneel van het bezoek aan de paus, zouden daarvoor aanwijzingen kunnen zijn. Ik weet het niet. Everaert van Orley werd jaren geleden door de priester genoemd. Maar dat was op grond van een veel oppervlakkigere studie.
Natuurlijk is de vraag naar wie de maker is verschrikkelijk interessant, maar het leukste is toch wel dat de panelen weer te bewonderen zijn. Echt een aanrader als je in Antwerpen bent. Neem dan ook de tijd om de andere schilderijen te bewonderen; de Sint Jacobskerk hangt vol met oude meesters. Maar als je tegen de wanden omhoogkijkt, dan zie je dat de pleisterlaag zo naar beneden kan komen…Op die mooie schilderijen. Ik betaalde de drie euro toegang graag en deed nog een gift en stak een hoop kaarsjes aan. Hoewel ik niet hoop dat de kerk weer voor jaren dicht gaat, hoop ik wel dat ze hem kunnen onderhouden.