Ik heb antwoord gekregen van het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten in Antwerpen. Het antwoord op mijn vragen over dat verwarrende schilderij naar/van Bruegel De Dans der Bruid. Zo kwam ik te weten dat het origineel van dit schilderij – de eerst geschilderde exemplaar en waarvan het zeker is dat Pieter Bruegel het vervaardigde – in het Detroit Institute of Arts hangt. Ook op dit exemplaar de stijve piemels. Dat er op internet ook exemplaren van dit schilderij zonder piemels te vinden zijn, klopt ook. Het exemplaar dat in Antwerpen hangt is gerestaureerd. Voor de restauratie waren de erecties preuts overschilderd met platte gulpen door een onverlaat en uiteraard is die overschildering verwijdert om het ‘origineel’ weer naar boven te halen (wat zegt het woord ‘origineel’ eigenlijk over dit schilderij? Het stamt in ieder geval uit de late middeleeuwen; dat weten ze zeker). Het antwoord op het waarom van de piemels is dat het schilderij vol zit met toespelingen op liefde en seks. Het grappige is dat ik een plaatje van het origineel in Detroit erbij heb gehaald en ik daar de seksuele toespelingen veel explicieter vind dan op het Antwerpse exemplaar. Maar, wat zijn die toespelingen dan precies. Oké, de stijve piemels, maar verder? Het KMSKA (het Antwerpse museum, dus) stelt een hoog resolutie foto van het werk ter beschikking waarop de details van het schilderij heel veel beter te zien zijn dan op de foto die ik een week of twee geleden gemaakt heb. Gezien mijn grote belangstelling voor ’s mensen lust en kunst, ga ik eens even kijken naar het hoe of wat.
Pal in het midden van het schilderij dansen een man en een vrouw. De vrouw is de enige vrouw op het schilderij met losse haren. De man met wie ze danst heeft een ringbaardje en een dikke pik. Ik zou zeggen dat moeten haast wel de bruid en de bruidegom zijn. Maar wat ik ook zie, helemaal links op de achtergrond, is een man en een vrouw die onder grote belangstelling samen naar een huisje lopen. Is dat het bruidspaar op weg naar het huwelijksbed voor de huwelijksnacht? Vlak achter het bruidspaar gooit een vrouw een baby in de lucht; van vrijen komen kindertjes? Trouwen, bruidspaar, huwelijksnacht, oké de seksuele connotaties van het bruidspaar lijken me duidelijk. Maar kan ik ook iets vinden wat al die erecties verklaart? Verleiden de vrouwen de mannen? Het danspaar meteen naast de doedelzakspeler lijkt aan elkaar te zitten. Het lijkt alsof zij haar billen aanbiedt en hij aan haar kont voelt. De vrouw van het danspaar daarnaast lijkt in verwachting. De gulp van de man is ook niet prominent in beeld gebracht. Dat geldt weer wel voor het danspaar daar weer naast; de dikste pik van allen. De vrouw lijkt naar zijn lustige uitstulping te kijken en haar rokken op te schorten. Laat zij hem iets zien waar hij heel erg opgewonden van raakt? Op het schilderij twee zoenende paartjes. Bij de één priemt het opgeheven lid recht in haar buik, bij het andere paartje – op de achtergrond – is de gulp niet te zien.
Op het schilderij staan twee groepjes van drie jongens. Ze staan bijna symmetrisch op de achtergrond. Ze zien er jong uit. Het linker clubje bekijkt het zwaard van één van de jongens. Ze bewonderen en bepotelen het. Het andere clubje jongens is druk in de weer met een vaasje. De jongen die het vaasje vasthoudt kijkt naar binnen, de tweede ook maar houdt wat meer afstand terwijl de derde een beetje sullig naar de achterkant van het vaasje staat te kijken. Goed, je hoeft niet heel ver te zoeken naar de erotische lading van het bepotelen van een zwaard en het gluren in een vaasje.
Doedelzak spelen, werd dat niet ook wel ‘pijpen’ genoemd en zou ‘pijpen’ toen ook al de betekenis hebben gehad die het nu heeft? Als ja, dan is er weer een erectie verklaart!