We zijn voor even geland in Hannover. Gisteren verkenden we de stad per fiets. Heel Duitsland lijkt een fietsinhaalslag gemaakt te hebben. Overal fietspaden. Voor de enthousiaste fietser, die ik ben, een grote verademing. De elektrische fiets heeft bij deze omslag vast en zeker geholpen, want het is hier vaak bergje op bergje af en dan kan je eventueel wel wat hulp gebruiken (ik doe het overigens nog altijd op eigen kracht). Toevallig is het hier in Hannover, waar we enkele dagen vakantie vieren, vrij plat. We moesten een klein heuveltje over en vanaf dat moment was alles zo’n beetje vlak. Heerlijk fietsen kortom en een fantastische manier om de stad te verkennen. Bij het nieuwe stadhuis, dat er trouwens ook best bejaard uitzag, zagen we een stalletje waar je koffie kon krijgen. In de schaduw op een betonnen rand, genoten we van het uitzicht en de koffie. Een baardig heerschap verstoorde ons rustige samenzijn en wees ons op een ingenieuze wijze waarop de enorme takken van de plataan waar wij onder zaten waren geprepareerd zodat ze er in een storm niet konden afbreken. Er was inderdaad inventief voor de boom gezorgd, constateerde ik en wilde weer overgaan tot de orde van de dag. Maar kennelijk door mijn afwijkende tongval had de man door dat ik ‘Aus die Niederlanden’ kwam. Toen vroeg hij aan mij wat er toch aan de hand was met de boeren. Vervolgens vertelde hij het leugenachtige verhaal dat rechts-extremiste Eva Vlaardingenbroek op Fox News had opgedist: Om asielzoekers te huisvesten onteigent de Nederlandse regering boeren. Wat een leugen! Wat een drama dat deze leugen de wereld over is gegaan!

Even voor de zekerheid wat ik ervan weet, en wat ik ook aan die baardige man in Hannover verteld heb: In het conflict dat nu gaande is tussen boeren en overheid, gaat het over stront. Over stront en pies van boerderijdieren. Dat is geen nieuw probleem. In de late jaren zeventig hadden wij het er als idealistische jongeren al over dat er milieutechnisch en qua diervriendelijkheid niet eindeloos doorgegroeid kon worden door boeren. We hadden het toen over ‘bio-industrie’ en eigenlijk is dat een veel betere term dan de term ‘intensieve veehouderij’ die men nu gebruikt; het gaat om fabrieken waar dierlijke producten worden geproduceerd. Begin jaren negentig werden de eerste overheidsmaatregelen ingevoerd door minister – en boer – Gerrit Braks. Er was volgens de overheid een ‘mestoverschot’. Door de hoeveelheid dieren was er meer mest dan men over het land kon uitrijden zonder dat dat schadelijk was. Sindsdien voeren boerenorganisaties samen met agrarische grootkapitalisten als banken, diervoederindustrie, kalverslachters en ga zo maar door, een strijd tegen de overheid waarbij het agrarisch industriële complex beweert dat de negatieve effecten van deze industrie met technische innovaties kunnen worden verholpen zodat de bio-industrie toch kan groeien. De overheid probeert die groei tegen te houden, maar zwicht telkens. Maar die technische innovaties werken te weinig. Ondertussen hebben boeren kapitalen geïnvesteerd om die technologieën aan te schaffen. Boeren zitten tot aan hun nek in de (financiële) stront terwijl de grootkapitalisten er steen en steenrijk van worden.

Ondertussen zijn er ook wetten aangenomen die de overheid verplichtte de weinige natuur die in Nederland nog over is, te beschermen. Deze wetten zijn een verlengde van een verdrag dat met andere Europese landen gesloten is. De lobby van het agrarisch industriële complex was zo sterk dat de regering zich in bochten wrong om haar eigen wetten niet uit te voeren. De regering nam te weinig maatregelen. Organisaties die de democratisch tot stand gekomen wetten wel serieus namen, stapten naar de rechter en kregen doorgaans gelijk. Dit leidde ertoe dat de overheid geen vergunningen meer kon geven voor projecten waarbij stikstof vrij komt en aldus kwam veel stil te liggen.

Aldus het punt waar we nu staan. Hoe nu verder? Van het agrarisch industriele complex moet je de oplossing niet verwachten en zeker niet van Eva Vlaardingenbroek. Misschien wat beter luisteren naar groepen als Caring Farmers?