Eergisteren keek ik naar de uitzending van Zembla over verdachte ouders. Ouders van doodzieke kinderen die ervan beschuldigd worden dat ze hun kinderen zieker maken; dat ze willens en wetens hun kinderen stoffen toedienen om ze nog zieker te maken dan ze al zijn. Ouders zouden aan een psychische aandoening leiden die Munchausen by Proxy heet. Zembla bracht me behoorlijk in verwarring omdat de uitgezonden reportage onomwonden partij kiest voor de ouders en de tegenpartij niet voor de camera verschijnt. Ik zag ouders aan het woord die beschuldigd worden en ik kan me daar geen voorstelling van maken. Ouders die zeer begaan zijn met hun doodzieke kind en er alles voor over hebben om hun kind beter te krijgen. Dat zag ik. Vooral de moeders zagen er zó onschuldig uit, dat ik geen moment aan hun woorden twijfelde. Maar wie ben ik?

Zonder in te gaan op de ouders die in Zembla aan het woord kwamen, is het natuurlijk wel zo dat één van de kenmerken van Munchausen by Proxy is, dat ouders die hier aan lijden iedereen weten te misleiden. Ook mij. Daar moet je je van bewust zijn bij het maken van zo’n documentaire. Om voor zichzelf heel veel aandacht te krijgen maken lijders aan Munchausen by Proxy hun kinderen ziek. Ze dwepen haast met de ziekte van hun kinderen. Vaak kunnen artsen geen oorzaken vinden maar zien ze wel dat het betreffende kind met de week slechter wordt. We weten, en Zembla weet dat ook, dat die afgrijselijke stoornis wel degelijk bij ouders voorkomt.

Stichting ‘Veilig Thuis’ onderzoekt meldingen van kindermishandeling.  Ze zegt gespecialiseerd te zijn in het diagnosticeren van de aandoening Munchausen by Proxy . Ze beweren dat ze de laatste tijd veel succes behalen gezien het stijgende aantal kinderen dat gered wordt van hun ziekmakende ouders. Omdat kinderen dan bij hun ouders worden weggehaald, is dat voor ouder en kind traumatisch.  Maar als ouders erop uit zijn om hun kind doodziek te maken, is dat wel de enige juiste weg.

Mijn vraag is: Stelt de stichting ‘Veilig Thuis’ wel de juiste diagnose?

Om aan te tonen hoe verschrikkelijk fout de stichting ‘Veilig thuis’ bezig was, vroeg men vooral advies aan mensen die gespecialiseerd zijn in het strafrecht. Aan hen werd niet de vraag gesteld of de diagnose juist was, maar of de diagnose bewezenverklaard kon worden. Bewezenverklaard is een juridisch kwalificatie, niet een medische. Daar zat nou juist de kneep; een arts hoeft niets te bewijzen; een arts moet een diagnose onderbouwen. Natuurlijk overlappen ‘onderbouwen’ en ‘bewijzen’ elkaar, maar toch is een diagnose stellen iets heel anders dan iets bewijzen. Dat vond ik de zwakte van het Zembla verhaal. Toch moeten de artsen van ‘Veilig thuis’ zich wel degelijk iets gelegen laten liggen aan de uitspraken van de rechtsgeleerden die aan het woord kwamen want een diagnose stellen betekent wel degelijk met een open blik kijken en heel erg open staan voor signalen die jouw diagnose onderuithalen. Dat leek te missen bij de artsen van ‘Veilig thuis’. Aan de andere kant kon en wilde de stichting niet in de documentaire aan het woord komen en hoorden we de argumenten niet die zij als doorslaggevend hadden gezien.

De ouders uit de hebben me wel van hun onschuld overtuigd…maar dat zegt dus helemaal niet.