Toen ik nog studeerde, lazen wij Antigone. Sophocles wist wat hij deed en aan de orde stelde! Antigone gaat over een vrouw die worstelt met een dilemma. Een persoonlijk -, maar ook politiek dilemma. Aan het begin van het toneelstuk zijn Creon ’s zoons Eteokles en Polyneikes beiden dood. De één streed voor Creon en de ander tegen hem. Creon begraaft Eteokles als een held, maar Polyneikes laat hij in het veld liggen; overgeleverd aan de gieren en de honden. Creon vaardigt een wet uit die het iedereen verbiedt om Polyneikes te begraven. Op straffe van de dood. Maar Creon ’s dochter Antigone begraaft Polyneikes toch want ze vindt dat de wetten van de Goden zwaarder wegen dan de wetten van de staat. Ze laat haar gevoel voor rechtvaardigheid prevaleren boven de regels die ze door haar vader opgelegd krijgt. In dit toneelstuk, kies ik voor Antigone; zij heeft gelijk.

In de politiek van vandaag zie ik het dilemma van Antigone terug…

Het krijgen van kinderen is een grondrecht van iedereen. Niemand mag een ander verbieden om zichzelf voort te planten. In onze maatschappij is het zelfs zo dat uiteindelijk de vrouw bepaalt of ze een kind krijgt. De man is alleen maar de baas over zijn seksualiteit. Maar over het voorkomen van zwangerschap en het afbreken van zwangerschap beslist de vrouw. Zo hebben wij dat geregeld. Laten we dat zien als de wet van de Goden! Maar wat als je de beslissing over het geboren laten worden van een kind eigenlijk niet aan een vrouw kunt overlaten?

In Rotterdam heeft het gemeentebestuur te maken met de praktijk van alledag. Men heeft daar te maken met een zwakbegaafde mensen die van zichzelf niet weten dat ze niet tot opvoeden in staat zijn. Die kind op kind krijgen die stuk voor stuk afgenomen moeten worden. En vervolgens raakt zo’n vrouw weer zwanger: Zij in de hoop dat ze het kind mag houden terwijl de hulpverlening dat risico niet aan mag gaan.

In Rotterdam zien ze dat dergelijke kinderen in tehuizen of gastgezinnen worden grootgebracht en hoe positief je de jeugdhulpverlening ook wilt zien, het is het niet. Kinderen moeten door hun eigen ouders worden opgevoed, elke ander oplossing is slechter. Daarom zouden ze bij een vrouw, zoals in dit voorbeeld, anticonceptie willen verplichten. Een wet als de wet van Creon om Polyneikes niet te begraven.

Staand voor dit dilemma (het recht op voorplanting (recht van de goden) tegenover de plicht tot anticonceptie (recht van de staat) zou ik kiezen voor het laatste. Tegengesteld aan Antigone, dus. Mijn gevoel dat iedereen het recht heeft om zich voort te planten maak ik ondergeschikt aan het voorkomen van zwangerschappen bij vrouwen die niet in staat zijn om kinderen op te voeden. Ik vind het leed van de ouders die geen kinderen mogen krijgen net even minder zwaar dan het recht van kinderen op een gelukkig leven. Maar het blijft een moeilijk dilemma!