Vaak zijn de vragen die niet gesteld worden veel interessanter dan de vragen die wel gesteld worden. Deze constatering drong zich erg bij mij op toen ik naar ‘Ajouad: kaaskop of mocro?’ keek. In de aankondiging van het programma zien we Ajouad El Miloudi. Hij houdt twee paspoorten op: Een Marokkaans en een Nederlands paspoort. Bij welke cultuur hoort hij nou het meest thuis? Dat gaat hij onderzoeken in vier afleveringen. Afgelopen donderdag was aflevering één. Over de liefde.
Ik heb een moedige poging gezien van iemand die zijn eigen achtergrond en beweegredenen in het leven onderzoekt en daarbij niet schuwt om taboes te doorbreken. Maar niet voldoende. Hij laat veel zaken liggen die om uitdieping vragen en die ons allen duidelijk zou maken waar de culturen botsen; hoe het conflict dat hij in zichzelf voelt, eruitziet.
Ajouad interviewt mensen die hem antwoord kunnen geven op zijn eigen vragen. Zijn kapper bijvoorbeeld en een aanwezige andere man bij de kapper. Twee volwassen Marokkaanse mannen die beiden voor een Nederlandse vrouw hebben gekozen. Hoe gingen ze om met hun familie. Wat waren de taboes. Een taboe bleek dat je met je vader niet spreekt over meisjes, seks of verliefdheid. Een taboe in de Marokkaanse gemeenschap, denkt Ajouad. Eigenlijk spitst de vraag zich toe op de vraag: Accepteert vader Ajouad het als hij thuiskomt met een Nederlands meisje. Hij stelt de vraag aan zijn vader en vol zelfvertrouwen antwoord vader: Dan neem ik twee bossen bloemen mee: Eén voor jou en één voor haar. Daarmee aangevend dat hij gelukkig is als zoon Ajouad gelukkig is en dat er geen enkel bezwaar is tegen het feit dat ze een Nederlandse zou zijn. Kennelijk was Ajouad zo overdonderd door dit antwoord dat hij vergeet om door te vragen: Maar wat betekent dat dan, een Marokkaanse moslim met een ongelovig of christelijk meisje? Gaan ze dan een middenweg zoeken? Verwacht vader dat het meisje zich gaat bekeren? Ik vind die bossen bloemen een leuke geste, maar erg oppervlakkig. Helemaal omdat met die twee bossen bloemen het verhaal niet uit is.
Even verderop in het programma twee jonge vrouwen. Eén met hoofddoek en de ander met een grote bos vrije krullen… Ook vrouwen zijn onderwerp van onderzoek: In hoeverre zijn zij kaaskop of mocro? De vrouwen blijken veel uitgesprokener te zijn dan vader El Miloudi. Ajouad had natuurlijk dezelfde vraag aan de vrouwen moeten stellen als aan zijn vader: Kan jij thuiskomen met een Nederlandse jongen? Deze vraag stelt hij niet en daarmee omzeilt hij, denk ik, een heikele kwestie. Zijn vraag aan de vrouwen: Moet het persé een Marokkaanse man zijn waarmee je thuiskomt? Nee, antwoordde de vrouwen blijmoedig; maar wel een moslim. Nou Ajouad, doorvragen dus. Want hier zie ik een groot verschil met het antwoord van vader: Waarom vindt pa het voor hem (man) leuk als hij met een Nederlands meisje thuiskomt, en moeten de twee vrouwen er niet aan denken? Interessant zou vervolgens zijn als hij de gegeven antwoorden legt langs één van de peilers van de westerse cultuur: De gelijkheid tussen man en vrouw. Maar helaas; Ajouad vraagt niet door; hij accepteert het antwoord. Doorvragen is een kunst die Ajouad niet beheerst, daardoor blijft alles wat hij aanraakt oppervlakkig en nietszeggend. Het conflict dat hij bij zichzelf voelt komt daardoor niet voldoende boven tafel. Jammer! Een gemiste kans.