Toen ik zo rond de 20 was (heel erg lang geleden dus), ging ik met een aantal vrienden naar Keulen. Duitsland dus. Dat was heel wat minder vanzelfsprekend dan het nu is, naar Duitsland gaan. Nu nauwelijks nog voor te stellen. De Duitse antipathie was me met de paplepel ingegoten. Slechte Kenmerken werden toen (niet alleen door mij dus) moeiteloos aan een hele natie toegeschreven in plaats van aan een persoon. Achteraf eigenlijk niet goed te praten. Maar ook onze intelligentsia ging mee in dit sentiment. Harry Mulisch zag ik in oude tv opnamen ‘Claus Raus’ roepen. Alsof prins Claus in zijn eentje schuldig was aan de tweede wereldoorlog. Gelukkig hebben we dit nu volledig achter ons gelaten!

Ik ging kortom met Vrienden naar Keulen. Daar werd een Kunstmesse gehouden. We gingen drie dagen naar Keulen en drie dagen lang bezochten we deze beurs. Hoe ik ook zoek op internet, ik kan niets over deze beurs vinden. Toch hing daar toen het crème de la crème van de moderne beeldende kunst. Dat is wat ik me ervan herinner. Die tentoonstelling heeft destijds een verpletterende indruk op mij gemaakt. Maar in hoeverre is mijn herinnering vertekend?

Ik wilde graag een catalogus of een beschrijving vinden zodat ik dat mijn geheugen kan toetsen aan de werkelijkheid. Ik herinner me namelijk dat er kunstwerken hingen die nu nauwelijks het museum uitkomen. Echte topwerken. Ik denk gewoon dat mijn herinnering mooier is dan de werkelijkheid van toen.

Waarvan ik heel erg zeker ben dat het werk er hing was deze ‘Study for a portrait of Van Gogh II’. In mijn herinnering hing de hele serie studies er, maar dat laat ik dus even in het midden. De studie nummer twee, hier afgebeeld, hing er zeker. Dit schilderij was gebruikt voor de poster. Die poster had ik mee naar huis genomen en die heeft een paar jaar bij mij aan de muur gehangen! Ik kan me herinneren dat ik de schilderijen ogenblikkelijk associeerde met Vincent van Gogh nog voor ik de titel had gelezen. Bacon geeft de ziel van Van Gogh weer. Ik probeer te achterhalen wat dat dan precies is, maar kom er niet helemaal uit. Wellicht de gele hoed of de veeg geel en rood op de achtergrond. Ik weet het niet. Somberheid en eenzaamheid, en leven voor de kunst, dat zijn de woorden die bij mij opkomen als ik dit schilderij bekijk; ik voel haast de getormenteerde ziel.

Bacon baseerde zijn studies op een schilderij van Van Gogh dat niet meer bestaat en dat heeft toch weer alles te maken met de tweede wereldoorlog. Van Gogh schilderde in 1888 zichzelf op het schilderij: De Schilder op de weg naar Tarascon. Tijdens het bombardement van Londen in de tweede wereldoorlog, verbrandde het schilderij. Wat ervan over is, zijn een paar foto’s. Dit schilderij heeft Bacon opnieuw geschilderd maar dan in de stijl van Francis Bacon. Daarmee probeerde hij de ziel van Vincent van Gogh te pakken te krijgen. Een eenzame man met een schilderskist op zijn rug, een wandelstok en een strooien hoed op, lopend op een weg. Een zware slagschaduw op de weg. Het gezicht gehuld in het duister. Kortom, een echte Bacon, deze studie van Vincent van Gogh!