Een heel groot rood vlak met een streepje geel en een streepje blauw. Ik vind het fantastisch. Ik weet alleen niet waarom… maar moet het wel steeds uitleggen aan mijn minder kunstminnende vrienden en…zonen. Tsja, waarom is dit kunst? Waarom raakt het mij? Waarom roept het zoveel agressie op?

Ik ga eerst even zeggen wat ik niet ga doen; mezelf verdedigen. Dit schilderij, en trouwens ook de andere schilderijen van deze schilder die in het Stedelijk Museum hangen, doen mij heel veel. Wat ze me ‘doen’, is een belevenis. Dat wil ik graag vertellen. Dat kan zweverig zijn of in ieder geval niet zakelijk, maar het is wel wat ik er aan beleef en waarom ik het een geweldig kunstwerk vind. Dus…als iemand het niet mooi vindt, het geen kunst vindt of het met gemak zelf kan maken (geef me maar eens een doek van tweeënhalf bij vijfenhalf, een verfroller, wat afplakband en een pot rode, blauwe en gele verf…), even goede vrienden! Maar val mij er niet mee lastig! Als je het niet mooi wilt vinden, dan ga ik je er niet toe dwingen. Omdat ik een sociaal wezen ben, vind ik het wel jammer voor je want je mist de sensatie die ik voel als ik me omringt weet door dit schilderij.

Maar toch de vraag: Is dit nou kunst. Antwoord: Ja, want het hangt in een museum en veel mensen die ervoor hebben doorgeleerd, zeggen dat dit kunst is. (dooddoener!!!) Kunnen zij zich vergist hebben? Tuurlijk kunnen zij zich vergist hebben. De geschiedenis van de aarde en de mensheid is een lange reeks van gecorrigeerde en bijgestuurde vergissingen. Deze vraag wordt natuurlijk ingegeven door het feit dat er een onmogelijk groot bedrag betaald is voor het restaureren van het schilderij. Honderdvijfentwintig miljoen dollar is niet niks. Was dat het wel waard? Daar heb ik geen oordeel over. Ik weet dat er vele afwegingen zijn gemaakt en dat men dit werk toch dermate belangrijk vond, dat restauratie gerechtvaardigd was. Ik ben het daarmee eens.

Nu de bekentenis…Alle bovenstaande vragen heb ik net zo goed ook gehad. Ook dezelfde gedachten; dat kan ik ook maken; is dat nou kunst; et cetera, et cetera. Je moet je er voor openstellen, zoals voor de meeste kunst. Dan moet je doen wat Barnett Newman suggereert; heel dicht bij het schilderij gaan staan en dan kijken wat het schilderij met je doet.

Veel critici zeggen dat het schilderij voor eeuwig verpest is na de restauratie die zoveel geld gekost heeft. Ik vind dat moeilijk te bepalen. Dat het schilderrij met een verfroller is overschilderd+ ik zie het niet. Ook zie ik niet dat de kleur rood niet meer de oude kleur rood is. Ik zie het gewoon niet. Ik ben wel, na de restauratie, voor het schilderij gaan staan. Ongewijzigd ervaarde ik de sensatie van het schilderij. Voor mij is de restauratie dus geslaagd, maar ik ben dan ook geen kunsthistoricus.

Barnett Newman zet zich af tegen het werk van Piet Mondriaan. Dat vond ik heel apart om te horen. Ik zie juist veel verwantschap. Ook Mondriaan was bezig met een metafysische wereld. Hij zag chaos in de zichtbare schijnwereld, maar geloofde in een perfect in harmonie verkerende echte wereld. Die perfecte harmonie schilderde hij. Wat ik er van begreep was, dat Newman vond dat Mondriaan de kleuren opsloot. Dat klopt natuurlijk wel, want Mondriaan heeft zwarte lijnen langs de elementaire kleuren, terwijl Newman de kleuren tegen elkaar aanlegt. Ik kan dat nou niet echt belangrijk vinden. Ook schilders mogen een mening hebben over elkaars werk! Ik hou ook van het werk van Mondriaan. Newman is voor mij directer en explosiever.