Ik geloof niet in volksaard. Ik wil er gewoonweg niet in geloven. Een volksaard geeft mensen die tot eenzelfde groep behoren, dezelfde eigenschappen. In mijn beleving kan dat niet. Een mens is een mens en heeft eigenschappen. Je hebt mensen die makkelijk somber zijn of mensen die alles licht opvatten of je hebt mensen die gemakkelijk voor elkaar krijgen dat anderen iets voor hun doen. Zie hier de belangrijkste eigenschappen van mijn drie zonen. Drie broers die dicht bij elkaar zijn opgegroeid. Als broertjes al zo weinig op elkaar lijken, hoe kan je dan denken dat de mensen die tot een bepaalde natie behoren, eigenschappen delen? Dat kan niet. Gewoon onmogelijk. Eigenschappen toekennen aan een bepaalde landsbevolking riekt in meer of mindere mate naar racisme en discriminatie. Bovendien, wat voor mensen wonen er nou precies binnen landsgrenzen. Neem Nederland. Neem Amsterdam. Binnen de stadsgrenzen wonen mensen met meer dan honderd culturele achtergronden. De grootste groepen zullen bestaan uit mensen met een Turkse, Marokkaanse, Surinaamse, joodse achtergrond en deze mensen delen de stad met mensen die nog veel langer geleden begonnen zijn als Amsterdammers, Zaankanters en (West)Friezen bijvoorbeeld. Geen lijn op te trekken. Zou je zeggen.

Toch…Desalniettemin…Als je kijkt naar de landen rond de Middellandse zee…Dan zie je verschillen. Nee, zien is een te groot woord, je voelt ze. Neem bijvoorbeeld Italië. Dat associeer ik al snel met maffia en genieten van het leven. Van oude cultuur en een vergevingsgezinde kerk. Italiaanse leiders hebben iets van Berlusconi: Steenrijk, verdacht van banden met de maffia maar enorme (corrupte?) levensgenieters. De Italianen…dus. Gaan we eventjes wat naar het westen. Aan diezelfde Middellandse zee en met hetzelfde klimaat: Spanje. Met Spanje associeer ik rechtlijnige somberheid. De inquisitie. Een kerk zonder vergeving met sombere, sober levende leiders. Rechtlijnig maar nauwelijks rechtvaardig. Filips II en de hertog van Alva. De huidige leiders, koning Felipe IV en premier Rajoy, kunnen zich bijna spiegelen aan die twee. Rechtlijnig en overtuigd van hun gelijk. Ze stralen somberheid en soberheid uit. De somberste opera van Italiaan Verdi gaat over een Spaanse kwestie: Don Carlos…zo zie je maar.

Die sobere, rechtlijnige houding met die sombere ondertoon lijkt de geschiedenis van Spanje te bepalen. Destijds in de tachtigjarige oorlog met Nederland, maar nu eigenlijk ook. Let wel: Ik heb geen enkele sympathie voor Catalaanse nationalisten. Wat mij betreft zijn nationalisten één potnat en zijn het akelige volkshitsers die het slecht voorhebben met de maatschappij als geheel. De Catalaanse ex-president Puidgemont is een politieke kamikazepiloot; iemand die vanuit een idioot ideaal veel in gevaar brengt. De houding en actie van de Spaanse regering is natuurlijk ook niet adequaat. Rajoy en de koning stralen rechtlijnigheid uit. Somber en sober proberen ze met harde hand de orde te handhaven en het nationalisme de kop in te drukken. Dat gaat natuurlijk niet werken. Er had al in een heel veel eerder stadium een Spaans charmeoffensief moeten starten. De Spaanse regering had de nationalistische boot de wind uit de zeilen moeten nemen. Alles wat de Spaanse regering nu doet is te laat en op de verkeerde manier.

Zou er toch sprake zijn van een volksaard? Ik blijf het betwijfelen…ondanks de Spanjaarden en de Italianen.