Gisteren zapte ik langs het programma ‘Meesterwerken’ van Paul Witteman. Gast en VIP, Janine Abbring mocht vertellen wat haar de culturele hoogtepunten zijn. Abbring kende ik nergens van maar ik hoorde dat ze Zomergasten gaat presenteren. Als je Zomergasten gaat presenteren dan ben je iemand. Dan treedt je in het voetspoor van Adriaan van Dis en Joost Zwagerman. (Overigens denk ik nog regelmatig aan Joost Zwagerman. Als er iemand is die ik mis op de tv dan is hij het wel. Maar ook al zijn romans heb ik met plezier gelezen. Maar dat allemaal terzijde.) Janine Abbring wees de Amerikaanse schilder Andrew Wyeth aan als haar favoriete schilder. Van de man had ik nog nooit gehoord. Tot gisteren dus in het programma ‘Meesterwerken’.

Abbring vertelde van de fascinerende reeks schilderijen die Wyeth maakte van zijn buurvrouw Helga. Ik bekeek de werken op Internet en ze zijn inderdaad fascinerend. Nog leuker was het interview met de schilder zelf en met zijn dochter. De schilderijen van Helga ontstonden namelijk op een speciale manier. Helga was de buurvrouw van de schilder. Niet meer dan dat. Wyeth had een gezin met kinderen. In het geheim werkte hij aan de schilderijenreeks met Helga. De buitenwereld wist er niets vanaf. Hij bracht de schilderijen onder bij een vriend en pas vele jaren later kwamen ze tevoorschijn. Hij tekende en schilderde de vrouw met en zonder kleren aan in alle standen. Bijzonder is dat hij ook in diverse stijlen portretten van de vrouw maakte. Dan weer het superrealisme dan weer iets dat een beetje op de impressionisten leek. Eigenlijk geen peil op te trekken hoewel ze allemaal even intensief zijn. Je kan je haast niet voorstellen dat er tussen schilder en model niet een passionele verhouding is geweest. Elk schilderij getuigt van een ontembare liefde en een groot verlangen.

Gisteren werd er ook een stukje van een interview getoond met zijn dochter. Vrouw en dochter kwamen er heel laat achter dat de schilderijen bestonden en dat hij ze gemaakt had in de periode dat ze een (gelukkig?) gezin vormden. Ze vertelde hoe geschokt ze waren geweest toen de schilderijen opdoken en meteen een doorslaand succes werden. Ze voelde zich verraden door haar vader. Vooral alle naakten die hij van Helga geschilderd had, onthutsten haar. Abbring en Witteman lachte dat een beetje weg; dat is nou eenmaal de consequentie als je een groot kunstenaar als vader hebt. Maar ik voel wel met dochter Wyeth mee. Ik kan het me wel voorstellen. Als ik naar de schilderijen kijk dan spreekt er zo veel passie uit en als kind heb je er recht op dat de passie van je vader zich op je moeder en jou en je broers en zussen richt. Dat is gewoon zo; dus van mij mag dochterlief beweren dat ze haar vader liever bomen had zien schilderen dan, zoals nu het geval was, Helga.

Ik heb één van de mooiste portretten van Internet geplukt. Tenminste dat vind ik. Hyperrealistisch; elke afzonderlijke haar zie je. Een zedig portret van de vrouw maar met zoveel verborgen passie. De vlechten, haar hoge col, haar grof geschapen neus en stevige kaaklijn. Helga is niet direct een schoonheid en ook niet zo verschrikkelijk sexy. Objectief gezien. Maar een schilderij is geen objectief te beschouwen object. Het vuur en de passie spat uit elke penseelstreek. Ik denk dat dit schilderij één van mijn favorieten is geworden sinds gisterenavond. Dank Janine Abbring!