Ik kijk elke zondag naar ‘De neven van Eus’. Ik vind het een leuk en onderhoudend programma. Het laat niet alleen zien hoe enorm uitgebreid de familie van Özkan Akyol is, maar ook hoe het land Turkije op dit moment functioneert. Het is duidelijk dat hij niet een objectief beeld schetst, maar een beeld vanuit hemzelf en zijn neven (en nichten). Ik vind het fantastisch als Akyol ‘ergens’ in Turkije aankomt en één van zijn neven of nichten tegenkomt. ‘Heb ik je weleens eerder gezien?’ is altijd de vraag nadat ze elkaar een paar fikse zoenen hebben gegeven. In onze cultuur is dat raar. Je gaat pas zoenen als je een band hebt en een familieband is niet direct een band die bepaalt of je elkaar zoent of niet. Wij houden het liever bij handenschudden als we iemand nog nooit (bewust) hebben gezien.

Natuurlijk komt er politiek kijken in de serie. Turkije is een gepolitiseerd land. Bovendien hoort Özkan Akyols in Turkije wonende familie tot een religieuze minderheid; ze zijn alevieten.  Een soort van milde sjiieten. Op dit moment lijken soennieten en sjiieten elkaar even erg te haten als vroeger socialisten en communisten bij ons. Die haat geldt in de moslimwereld maar Nederland behoort niet tot die wereld. In Nederland behoort vrijwel iedereen tot een religieuze minderheid; onze meerderheid is (denk ik) areligieus. Ons zal het hier worst wezen of je soenniet of sjiiet bent. Ook jood of gereformeerd; het kan ons niet bommen. Iedereen is vrij om een relatie met zijn eigen God aan te gaan of niet. Sterker nog, in Nederland ben je vrij om te geloven en te denken wat je wil. Met inachtneming van de zeer ruime regels mag je je godsdienst ook gezamenlijk vieren; doen we niet moeilijk over. Dat geeft vrijheid en we houden van vrijheid. Ik hou van vrijheid.

De afgelopen uitzending over zijn neven, streek Akyol neer in Antalya. Zeg ik Antalya dan denk ik all-inclusive. Zeg ik all-inclusive dan denk ik all-you-can-eat. Zeg ik all-you-can-eat dan denk ik: Niet naartoe gaan, Frits; je wilt het wel, maar voor jou is dat heel erg ongezond. Gelukkig wil Josien er niet naartoe en daarom ga jij er niet naartoe. Maar soms denk je: eventjes jezelf helemaal lekker laten verwennen in Antalya; niets hoeven en niets moeten maar wel lekker eten; de hele dag door… Maar wat bleek tijdens de uitzending van afgelopen zondag; het ging helemaal niet goed met het toerisme in Antalya. Hotels en all-inclusives bleven leeg. Eén van Akyols neven had jaren gespaard om zijn eigen all-inclusive gelegenheid te beginnen. Hij had zelfs al een locatie op het oog. Dicht bij zee. Echt een mooie locatie. Maar de eerste hoteleigenaren begonnen failliet te gaan en daarmee vervloog ook de droom van neef Akyol. Zolang dictator Erdogan de scepter zwaait zal het met de toeristen alleen maar slechter worden, werd verteld. Want: Erdogan laat gescheiden stranden voor mannen en vrouwen maken (wie wil daar nou op vakantie gaan!); hij bedreigt Duitsers en Nederlanders (want fascisten…?) en schiet Russische vliegtuigen neer (en daarmee de Russische eer). Daarmee help je de toeristensector niet verder.

Kennelijk mogen de neven van Akyol dat niet zo zeggen. Turken in Nederland die liever dictator Erdogan hebben dan onze liberale vrijstaat, bedreigen Özkan Akyol omdat hij constateert dat onder Erdogan de welvaart uit Antalya wegvloeit. Dat stuit bij mij op onbegrip; zij proberen Akyols, en daarmee mijn, vrijheid in te perken. Het ergste is dat ik geen enkele manier weet om deze achterlijken aan te pakken zonder dat ik iets van mijn eigen vrijheid inlever.