Niets zo discutabel als het begrip vrijheid. Ook niets zo veranderlijk als het begrip vrijheid. Er is niets waar ik zoveel waarde aan hecht als aan het begrip vrijheid.

Toen ik zeventien was, kwam de film ‘Het Debuut’ van Nouchka van Brakel uit naar de roman van Hester Albach. Het ging over een meisje van dertien die een relatie aanging met een volwassen man. In één van de laatste scenes vertrekt de mannelijke (volwassen) hoofdrol samen met zijn vrouw naar het buitenland. Als de hoofdrolspeelster heftig afscheid neemt van haar voormalige liefde, lijkt het besef over de pedofiele verhouding tot de moeder van het meisje door te dringen. Moeder berust erin. Meisjes van dertien hebben recht op hun eigen seksuele leven, lijkt de film uit te drukken. Drukt de film het niet uit, dan heb ik het, geheel volgens de tijdgeest, wel zo geïnterpreteerd. Ook meisjes en jongetjes van dertien hebben de volledige vrijheid om met wie dan ook het bed te delen. En wij geloofden erin! Maar toen kwamen de verhalen naar buiten over ongelijke verhoudingen; over gedwongen seks, over incest. En nu geldt; van minderjarigen blijf je af! En terecht, vind ik. Niks geen vrijheid op seksueel gebied voor minderjarigen.

In de jaren negentig zagen we sterke vrouwen op de televisie die bewust hadden gekozen voor het beroep ‘hoer’. Ze huurden een kamertje op de wallen en waren heer en meester over dat kamertje. Daarin lieten ze mannen toe. Tegen betaling konden die mannen dan doen en laten wat ze wilden binnen de grenzen die zij aangaf. Die vrouwen verdienden lekker geld en hadden er zelf voor gekozen. Wij vonden met z’n allen dat iedereen vrijheid van beroepskeuze had. Als het jou lukt om als hoer je geld te verdienen, wie zijn wij, nette burgers, dan om daar iets van te vinden. De hoer spelen werd zelfs wel een beetje een hype; genieten van je vrijheid en…van je hobby je beroep maken. Maar toen kwamen we er ineens achter dat de wallen overbevolkt waren met Afrikaanse, Aziatische en Oost-Europese vrouwen.  Die hadden helemaal geen vrijheid. Als ze niet alles afstonden wat ze verdienden dan eindigden ze in stukjes in het Amsterdam-Rijnkanaal. Maar ook onze ‘eigen’ hoeren bleken slachtoffer van pooiers. Die zelfbewuste hoer die uit liefde voor het vak gekozen had, bleek een uitzondering. Gevolg is dat de Wallen worden onthoerd. Niks geen vrijheid meer.

Op dit moment dragen veel moslimmeisjes een hoofddoek. Vanuit onze westerse cultuur zien we dat niet als vrijheid. Vrijheid is je haren in de wind. In zwembroek of badpak op Je fiets en lekker plonzen in de zee. Vrijheid is lekker in je blote kont ontspannen in de sauna. Meisjes en jongens, vrouwen en mannen door elkaar. Moslimmeisjes dragen niet alleen vaak een hoofddoek, ze lopen ook nog vaak in een soepjurk. Zelfs als het heel warm is. Zelfs dan zijn ze van top tot teen bedekt. Ons stuit dat tegen de borst. Maar hun vrijheid is onze vrijheid. Bepaalde kleding verbieden staat gelijk aan onze naaktheid verbieden. Dat beseffen we. We staan voor een dilemma. Typische moslimakleding is onvrije kleding maar onvrije kleding verbieden is net zo goed een aantasting van de vrijheid. Misschien moeten we als samenleving iets meer de vrijheid van moslima’s stimuleren: Een boerkini niet erkennen als badkleding en een hoofddoekjesverbod in de klas op school. Overal.

Hoeveel vrijheid geef ik dan zelf op?