Ik wil zo verschrikkelijk graag mijn vriendin Najme in Iran helpen. Ze dreigt haar dochter kwijt te raken. Ik weet niet meer wat ik voor haar kan doen. Ik weet niet meer wat kan helpen…

Van de ‘ontvoeringen’ van kinderen door allochtone vaders leer ik veel. Onder andere dat wat ik denk en voel met betrekking tot de band tussen moeder en kind zó verschrikkelijk diep verweven zit in onze cultuur, dat ik moeite heb om buiten die kaders te denken. Dat valt me tegen van mezelf. Maar aan de andere kant wíl ik ook niet anders denken. Wij (en dus ook ik) zien de band tussen moeder en kind vanzelfsprekend als een niet te verbreken, magische band. De psychologie en pedagogie hebben vanuit een wetenschappelijk perspectief hele theorieën over binding en de relatie tussen moeder en kind. Een band die we wetenschappelijk denken te hebben bewezen. Dat zit dus heel diep.

Na een vechtscheiding leeft Najme met haar dochter alleen. Ze leek erg gelukkig met haar hernieuwde vrijheid. We zijn bij haar op bezoek geweest in Teheran en hebben heerlijk bij haar gegeten. We dachten en hoopten dat haar ex wel betere dingen aan zijn hoofd had dan onze Najme. Dat hij zijn leven ging oppakken en leuke andere dingen ging doen. Nieuwe vrouw en kindertjes maken. Dat dachten wij. Maar helaas gaat het toch anders. Ik kreeg onlangs een alarmerend bericht van Najme. De man heeft een nieuwe vrouw en wil nu dat zijn dochter bij hem komt wonen. En ja, de Iraanse wet, maar ook het Iraanse gevoel en de Iraanse religie en wellicht ook de Iraanse wetenschap zien de onverbrekelijke unieke band tussen vader en dochter. En Najme ziet de bui al hangen. Er komt een nieuwe rechtszaak… En de ex van Najme gaat de dochter opeisen. En Najme gaat haar dochter kwijtraken. Ze zal haar dochter dan nog maar weinig zien want dochtertje is nog best jong en Najme en haar ex hebben geen basis om ook maar een enkele afspraak te maken. Ik heb zo te doen met mijn vriendin Najme. Het gaat zo tegen mijn gevoel in dat ze haar dochter gaan verliezen.

In heel veel culturen wordt de band tussen moeder en kind helemaal anders gezien. Daar ziet men juist een diepe band tussen vader en kind. Dat is voor ons even wennen. Op zijn minst. Maar we kunnen dat niet. We wennen er niet aan. We raken er vaak door ontregeld. We spreken van ontvoeringen als een desperate vader zijn kinderen, tegen de zin van de moeder, meeneemt. We voelen dat ook zo. Maar vanuit het perspectief van de man zal het heel anders zijn. Hij zal de onverbrekelijke, natuurlijke band tussen vader en kind willen herstellen.

Ik moet erkennen dat ik vastgeroest zit in mijn manier van denken en voelen en ik moet erkennen dat een deel van de wereld er anders over denkt dan ik. Maar ik wil mijn vriendin toch helpen. Zo graag! Maar ze heeft de wet niet aan haar zijde…

Ik vind dat heel moeilijk. Ik probeer me in te leven in die andere denkwereld, maar ik faal daarin. Ik wil daar zelfs in falen. Ik voel Najme in Teheran lijden. Ik wil haar helpen. Maar ik weet niet hoe. Ik wil me helemaal niet verdiepen in die andere denkwereld; ik wil Najme zo graag het leed besparen dat haar aangedaan wordt als ze haar haar dochter afnemen!