Enkele jaren geleden voerde de Nationale Opera Les Troyens uit van Hector Berlioz (die componist met dat typische Franse hoofd…lijkt wel een beetje op Louis de Funès). Ik moet zeggen dat ik nogal onder de indruk was van die opera. Ik ben eigenlijk van alles wat Berlioz gecomponeerd heeft onder de indruk, maar Les Troyens is speciaal. De maanden naar de uitvoering toe had ik de CD’s van Collin Davies op mijn telefoon gezet om onderweg op de fiets alvast de melodielijnen helder te krijgen. Bovendien keek ik youtube filmpjes. Ik stuitte daar op de uitvoering in het Théâtre de Châtelet in Parijs met Anna Catarina Antonacci als Cassandra. De finale van de tweede acte. Ik was niet gewoon onder de indruk, maar ik was heel erg verschrikkelijk onder de indruk. Er overkwam mij haast hetzelfde als Hector Berlioz was overkomen toen hij naar Romeo en Julliet zat te kijken met de actrice Harriet Smithon in de hoofdrol; ik werd wel een ietsje verliefd op de zangeres. Wat een vuur, wat een stem, wat een persoonlijkheid en wat een vrouw. Gelukkig waait dat soort dingen bij mij heel snel over, in tegenstelling tot…

In die finale van de tweede acte zijn de Grieken met hulp van Odysseus’ list met het paard, door de linies van de Trojanen gebroken. De Trojanen weten dat hun einde nadert. Priesteres Cassandra beseft als geen ander dat zij als vrouw, in triomf, als oorlogsbuit zal worden meegevoerd door de Grieken. Net als de andere vrouwen. Daarom neemt ze de leiding over de vrouwen en pleegt ze samen met hen, in een fantastische operascene, met hen zelfmoord voordat ze in handen van de vijand valt. Spectaculair. Maar ook heel romantisch. Wat zou er zo erg kunnen zijn dat je zelfmoord pleegt in plaats van je lot lijdzaam te ondergaan? Dat vroeg ik me af toen ik het filmpje zat te kijken. In het muziektheater werd Cassandra gezongen door Eva Maria Westbroek. Met haar had ik een duidelijk mindere klik dan met Antonacci. Maar toen besefte ik wel dat de scene veel minder romantisch was dan ik dacht. Onder de omstandigheden waarin de Trojanen toen verkeerden, was verliezen niet mogelijk. De mannen zouden massaal vermoord worden en de vrouwen massaal verkracht en meegevoerd als slavinnen. Dat was het vooruitzicht. Ik besefte dat terwijl ik in het Muziektheater van die onsterfelijke muziek zat te genieten en dat kwam heel hard binnen. Door de muziek begreep ik wat het betekent om niet te kunnen verliezen en toch het onderspit te delven…

Aan de andere kant, wanneer komt zo’n situatie nou helemaal voor? Wanneer komen mensen in een situatie terecht waar dit speelt? Het antwoord daarop? Dagelijks! Ik besefte me dat het dagelijks voor komt. Nu bijvoorbeeld in Oost-Ghouta. Je vraagt je af waarom die verzetshaarden in Syrië de strijd tegen Assad en Rusland en Iran niet gewoon opgeven; de overmacht is veel te groot en kans op de overwinning is er niet. Geef het gewoon op; leg de wapens neer en red daarmee wat er te redden valt. Wat gebeurt er als de strijders hun wapens neerleggen; hun wacht de dood. Of ze doorgaan of zich overgeven, hun wacht de dood. Misschien wel een ergere en pijnlijker dood als ze zich overgeven. Het regime van Assad is meer dan berucht. Daarom zijn de inwoners en de strijders die in Oost-Ghouta zitten vergelijkbaar met de Trojanen in Berlioz’ opera. Hun wacht sowieso de dood en met het voortzetten van de strijd hopen ze in het harnas te sterven…Dat heeft een paar kleine voordeeltjes, zo lijkt het.