Madonna met kind. Waar ik ook kwam, ik heb haar gefotografeerd. In Teheran en in Noorwegen; In Amsterdam en in Santiago de Compostella. Eigenlijk een flauw en makkelijk beeld; moeder met kind. Het roept bij iedereen warme gevoelens op omdat iedereen een moeder heeft en iedereen ooit dat kind geweest is. Speciale verering van het beeld in religie. Een absoluut vruchtbaarheidssymbool en een symbool van hoop.

Met zo’n sterk beeld houdt de beeldende kunst zich bezig, uiteraard. Ik zou wel eens willen weten wat het meest afgebeelde icoon is, wereldwijd… Ik denk dat de moeder met kind dan hoge ogen gooit. Omdat ik er wel een beetje naar op zoek was, heb ik vele geschilderde, gefotografeerde, uitgesneden of uitgehakte moeders met kind bekeken. Je zou zeggen dat men altijd op zoek gaat naar de absolute schoonheid. Dat men zoekt naar de mooiste jonge vrouw van het dorp en de liefste baby. Dat men die twee tezamen vereeuwigd. Dat zou je toch denken. Dat is niet zo. Dat heeft mijn persoonlijke, absoluut niet wetenschappelijk verantwoordde, onderzoek aangetoond. Als de moeder mooi is, dan is het kind lelijk; als het kind mooi is dan is de moeder afstotelijk.

Uit mijn flutonderzoek blijkt dat kunstenaars veel vaker een mooie vrouw konden vinden dan een mooie baby. Mijn verklaring is als volgt: Met de moeder wordt doorgaans Maria, de moeder van Jezus, verbeeld. Wat is over haar bekend…Ze was jong en zwanger geraakt zonder dat ze de liefde had gesmaakt. Bovendien lijkt ze van eenvoudige komaf. Jonge vrouwen van eenvoudige komaf die nog nauwelijks van de liefde hebben geproefd waren vroeger minder zeldzaam dan nu. Wellicht moet je die nu meer in Islamitische kringen zoeken… Kortom, door de eeuwen heen, knappe meisjes genoeg!

Maar nu het kind. Daar zit natuurlijk een veel groter probleem. Uit die baby zou Jezus groeien. Dat wil je er als kunstenaar alvast inleggen, vermoed ik zo. Dat betekent dat er in het babygezichtje een wereldwijsheid van ongehoorde grootte moet worden gelegd. Datgene dat een pasgeborene uitstraalt, namelijk de volkomen onschuld, dat vloekt nogal met Gods allesomvattende wijsheid. Hoe verbind je die twee nou precies? Daarom dat je vaak een ouwelijk koppie ziet op een wollig babylijfje. Geen gezicht dus!

Deze volmaakte dame kwamen we tegen in het musee d’Unterlinden in Colmar. Niet afgelopen jaar, want toen werd het museum verbouwd, maar tijdens onze vakantie van 2012. De moeder heeft een prachtig sereen koppetje. Echt een mooie meid om te zien. De kunstenaar wist vermoedelijk meteen wie hij wilde laten poseren voor zijn beeld; het mooiste meisje van het dorp. Toen moest hij er nog een kind bij snijden. Het lijf van een baby met het gezicht van…de burgemeester? De Priester? Wie zal het zeggen.

Fijne Kerst!