Ik moet steeds aan een opera denken, hier in Spanje. Een opera die de Nationale Opera dit jaar gaat uitvoeren maar waarvoor ik geen kaartjes zal kopen. Nee, niet Carmen. Zou voor de hand liggen. Le nozze di Figaro. Van Mozart. Klinkt gek, maar toch is het zo. Dat heeft met het Spaanse leger te maken. Het is een van de opera’s die ik het vaakst gezien heb. Ook trouwens de allereerste opera die ik gezien heb. In de Stadsschouwburg van Amsterdam.
Ik moet een jaar of twaalf geweest zijn toen mijn oma ziek was op de dag dat mijn opa en oma kaartjes hadden voor Le nozze di Figaro. Ik mocht met opa mee in plaats van oma. Twee plaatsen op het midden-zij balkon. Het leek op een loge. Helemaal vooraan. Ik had het gevoel dat het vast de duurste plaatsen waren in de hele schouwburg. Ik voelde me erg bevoorrecht. Zo vaak kwamen we niet in de schouwburg. Boventiteling kan ik me niet herinneren. Wel dat ik het programmaboekje had gelezen met een korte samenvatting per acte. Maar desalniettemin kon ik de opera maar moeilijk volgen. Ik zag wat verkleedpartijen op het toneel terwijl het sowieso al een erg kostumerige aangelegenheid was. De heren droegen bijna allemaal pruiken en de dames lange jurken. Het toneel ademde de achttiende eeuw. Ik kan niet zeggen dat hier mijn liefde voor deze opera begon, maar fascinerend vond ik het wel allemaal.
Later werd het een van mijn favorieten. Misschien omdat ik de lol zag. De lol die Mozart moet hebben gehad toen hij de opera componeerde. Met het beeld van Milos Formans Amadeus op mijn netvlies, zie ik Mozart aan zijn bureautje zitten terwijl hij rap zit op te pennen wat hij binnen in zijn hoofd hoort. Soms loopt hij naar zijn hammerklavier om even in het echt te horen wat hij opgeschreven heeft. Af en toe een schaterlach. Het is zo komisch! Hoe kan je een opera laten beginnen met een man die meet of zijn huwelijksbed in de kamer past…Wolfgang Amadeus Mozart, dus. Dat zou echt niemand durven. Alleen Mozart en Lorenzo Da Ponte natuurlijk, de librettist. En dan komt Mozart aan de scene van Susanna en Marcellina… Wat moet Mozart gelachen hebben! Een echt bitch-fight! En niet zomaar een; met kijven en schelden gaan ze tot het uiterste. De grootste belediging is aan het adres van Marcellina: Ze heeft het volledige Spaanse leger over zich heen gehad. Dat brengt me dus in Spanje. Daarom komt juist hier, in Leon, Le nozze di Figaro bij me op. Ik hoor het duet van de twee elkaar beschimpende en beledigende vrouwen. Ik zie Mozart voor me. Met zijn ganzenveer krassend op het papier. Noot voor noot maar in hoog tempo zet hij het gevecht op muziek. Na elke maat schatert hij het uit.
Maar behalve deze scene waarbij Susanne Marcellina ervan beschuldigd dat ze het met het hele Spaanse leger gedaan heeft, is de opera één brok humor. Misschien heb ik de opera nu wel tien keer gezien en iedere keer ligt de zaal plat. Maar naast de humor ook zulke diepdroevige en verschrikkelijk mooie aria’s duetten, trio’s, etcetera… Echt een hele mooie opera. Tot mijn verbazing lukte het de Nationale opera om al het moois en al het leuks uit de Da Ponte opera’s te verwijderen. Dodelijk saai voltrok zich opera na opera van Mozart.
Maar wees gerust, de opera wordt vaak opgevoerd en dan zal je mij weer in de zaal zien zitten. Samen met Josien.