Gezien op 30 oktober 2017 in Carré

Ik heb gisteren de jeugd van hoofdpersoon Violetta Valery in de opera La Traviata leren kennen en hoewel verzonnen, lijkt die jeugd mij plausibel. Nooit heb ik de eerste acte van de opera gesitueerd in een bordeel, terwijl dat wel zo zou moeten zijn. De meeste regisseurs vermijden het bordeel en maken er een luxe salon van. Daardoor wordt Violetta haast een dame die slechts van feesten houdt. Maar in het vervolg van de opera  blokkeert juist dat hoerige van Violetta het burgerlijke huwelijk van de zus van Alfredo. Met een dame die feestend door de salons van Parijs gaat, kom je er dan niet. Regisseur Floris Visser heeft met zijn La Traviata de hoofdpersoon Violetta diepgang gegeven en daarmee bepaalde wendingen in het verhaal logischer gemaakt.

Vooral in de eerste acte krijgt de persoon Violetta meer smoel. De opera opent in een bordeel. Onmiskenbaar. Vrouwen zien eruit als hapklare brokken die tegen een som geld te verschalken zijn. Veel hoerig ondergoed en veel blote borsten. Vraag is of dat niet te veel afleidt van de muziek en van het verhaal. Ik zelf vond de verhouding precies goed en de tekening van de omgeving adequaat. Vrouwen in de prostitutie van vandaag. Veel misbruik. Veel seks tegen heug en meug. Veel drank en drugs. Dat zal niet anders zijn geweest in de negentiende eeuw, zal de regisseur gedacht hebben toen hij zich ging verdiepen in de vrouw die model had gestaan voor de dame met de camelia’s van Alexandre Dumas, het verhaal dat Verdi weer voor zijn opera gebruikte. Floris Visser ging daarmee terug naar de kern van het verhaal: wie was die geheimzinnige courtisane Violetta Valery? Hij kwam terecht bij een vrouw die als meisje van dertien aan het eerste de beste bordeel verkocht was en sindsdien niet anders had gekend dan misbruik en betaalde liefde. Ze bleef echter niet hangen in de louche bordelen van de gewone man, maar wist zich op te werken tot dame van de hogere klassen. Een bordeel dus, waar baronnen en graven en rijke zakenlieden hun gerief kwamen halen. Maar in die omhooggeklauterde gemankeerde vrouw woonde nog steeds dat kleine boerenmeisje dat met al haar dromen over een mooie toekomst werd verkocht aan het bordeel. Visser maakt dit meisje in Violetta zichtbaar door haar op het toneel te zetten. Voor ons als toeschouwers wordt niet de naderende dood van Violetta voelbaar, zoals je zo vaak ziet, maar wel haar afgrijselijke jeugd. Daarmee heeft Visser een nieuwe weg gevonden om naar de figuur Violetta Valery te kijken. Een manier die in principe beter past bij de tijd waarin we nu leven. Het opvoeren van het de jeugd van Violetta is een vondst van jewelste en alleen dat maakt deze uitvoering van de opera al bijzonder.

De uitvoering van La Traviata past helemaal bij de Reisopera. Een volledig nieuwe kijk op het verhaal en niet verdrinkend in pretenties. Het Gelders orkest onder leiding van Ilyich Rivas speelde een verdienstelijke partij. Verder werd Alfreda goed vertolkt door Jesús Garcia. Flora Bervoix werd maar matig gezongen door Hanna-Lisa Kirchin. Een pluim moet ik geven aan Anthony Michaels-Moore; zijn interpretatie van vader Gorgio Germont was voortreffelijk. Ook zijn acteerprestaties mochten er zijn. Nou had hij ook zijn uiterlijk nogal mee (of was er een goede grimeur?) maar hij was helemaal de vader die hij moest zijn. Dan kom ik op Violetta Valéry. Deze partij werd gezongen en gespeeld door Urska Arlic Gololicic. Ik ben niet erg over haar te spreken. Het is een zware rol en een bekende, daardoor vallen foutjes meteen op, dat is zeker, maar dat is dan ook de reden waarom je voor deze rol een zwaargewicht nodig hebt. Je hebt iemand nodig met een dijk van een stem, veel muzikaliteit en bovendien een actrice in hart en nieren. Deze zangeres had eigenlijk alleen haar uiterlijk mee; een knappe verschijning. Haar stem had te weinig volume en een te laag bereik. Muzikaal was ze het ‘steeds net niet’ en dat gaat opspelen. Qua acteren had ik, vooral in de tweede acte een Kate Busch gevoel. Zinloze draaiende bewegingen die voor mij absoluut niet illustreerde wat ze moest voelen. Waren de zinloze bewegingen van Kate Busch bedoeld en pasten ze destijds prima in de tijd, bij deze Violetta was het vooral irritant.

Goed, Floris Visser gaf Violetta een jeugd, maar haar dood moet minstens zo belangrijk zijn. Haar dood kwam niet overtuigend over. Dat kan natuurlijk aan de matige acteursprestaties van Gololicic hebben gelegen, maar hier miste ik ook regie.

Al met al heb ik een leuke voorstelling gezien gisteren van de Reisopera in Carré. Meestal behoren de opera’s van de Reisopera tot de hoogtepunten van het theaterseizoen. Nu niet helemaal. Daarvoor was de hoofdpersoon te zwak. Toch zal dat beeld van het kleine meisje op de vleugel in het bordeel in haar ondergoed me bijblijven. Schrijnend, heel erg schrijnend. Soms moet ook opera schuren.