Categorie archieven: Literatuur

Slachtoffer van een wraakroman

Ik zag Monique van der Ven in Turks Fruit en vond haar verschrikkelijk knap. Maar ze was niet mijn Olga. Dat was ze gewoon niet. Ik las de roman zonder dat ik de film had gezien. Ik creëerde mijn eigen Olga tijdens het lezen. Dat leverde niet zozeer een gezicht of een lichaam op, maar meer een gevoel. Een eindeloos mooi gevoel.

Ik las Turks Fruit en toen ik het uit had, besefte ik meteen dat mijn wereld veranderd was. Ik was nog best jong. Ik had wel veel meisjes rondom mij, maar altijd met minstens een meter tussen mij en de meisjeshuid. Ik was verpletterd door het feit dat een boek zoveel gevoelens kon oproepen. Zoveel diepe gevoelens. Ik was er kapot van. Eigenlijk niet meer dan een moderne versie van Romeo en Julia; Een onteugelbare verboden liefde die uiteindelijk verkeerd afloopt. Meesterlijk verteld. Omdat ik de film niet gezien had, en ik dus geen echt beeld van Olga had, was ik oneindig nieuwsgierig naar de persoon die deze explosie van liefde veroorzaakt had. Maar hoe ik ook zocht, ik vond geen Olga. Totdat ik ‘Werkkleding’ in handen kreeg. Behalve dat daar een klein fotootje in staat van de Blookerfabriek waar wij tegenover woonden, ook een foto van een vrouw met een veelbetekenend onderschrift. Dat moest dus dé Olga zijn. Ik kon haar gezicht onvoldoende zien. Wel haar borsten. Ze lag op haar rug en haar borsten priemden stevig naar het hemelgewelf, zo ongeveer. Met dat beeld van Olga heb ik het moeten doen.

Dick Matena heeft een stripversie van Turks Fruit gemaakt. Wel met de tekst van Jan Wolkers, maar met tekeningen in de bovenste helft van de pagina; zoals Tom Poes. Hij vertelt vandaag in de Volkskrant dat hij zich moest losrukken van de film en zijn eigen beeld moest vormen van hoofdpersonen Eric en Olga.  Matena heeft de roman ook geïnterpreteerd en kwam tot de conclusie dat Turks Fruit eigenlijk een wraakroman is. Ik denk dat Matena er helemaal niet zover naast zit. Jan Wolkers was razend op de vrouw die model stond voor Olga. Hij was diep gekrenkt dat zij hem verlaten had. Natuurlijk is het een figuur in een roman; fictie. Maar die wraak, die zit er volgens mij wel degelijk in.  Ik was daar al eens eerder opgekomen naar aanleiding van een interview met Jan Wolkers. Daarin zei hij dat iemand hem had voorgelegd dat hij het wel ver vond gaan dat ze ook nog dood moest. Nog wel op zo’n wrede manier. Maar wie was die Olga nou precies; hoe zag ze eruit?

Abdelkader Benali vond haar voor zijn aflevering van ‘Benali boekt’ over Turks Fruit. Een wat oudere vrouw inmiddels. Ze spreekt open over die periode en haar verhaal is niet meteen erg gunstig voor Jan Wolkers als minnaar. ‘Wat Jan zei, dat gebeurde’ is een tekst van Annemarie Nauta die me bijgebleven is. In een interview in NRC dat ik via Google vond, vertelt ze dat Jan seksueel nauwelijks grenzen kende en dat ze veel meer heeft moeten slikken dan ze wilde wat dat betreft. Het werpt een ander licht op de werkelijkheid maar niet op de roman. Ik heb met Annemarie Nauta te doen en zie ook het conflict waar je als schrijver onherroepelijk tegenaan loopt: Hoe schrijf je waarachtig zonder daar mensen waar je van houdt of hield bij te kwetsen; zij staan altijd model, of je dat wilt of niet. In de jaren zeventig gaf Annemarie geschokt een interview nadat Turks Fruit was uitgekomen; zo was het allemaal niet gegaan, vertelde ze. Ze moet zich gevoeld hebben als een slachtoffer van wraakporno avant la lettre. Slachtoffer van een wraakroman.