In 2009 waren we tijdens de vakantie een paar dagen in Wenen. We stonden op een idyllische camping vrijwel in ons eentje. Een voormalig zwembad in een Weense buitenwijk. Om in het centrum te komen, moesten we een halfuur met de tram en dan nog een stuk met de metro. Maar dat maakte allemaal niet uit. Wij kwamen er voor de muziek. Mozart, Beethoven, Schubert; hun geboorte-, woon- en sterfhuizen; wij hebben ze bezocht! Op de begraafplaats van Wenen heb ik een verzameling graffoto’s van beroemde componisten aangelegd. Muziek, muziek en nog eens muziek. In het Theatermuseum, dichtbij de opera, zag ik de waarde die men toekende aan de paar jaar dat Gustav Mahler directeur van de opera was geweest. Die impact was enorm. Hij kreeg zeker twee keer de aandacht dan de andere beroemde en grote directeuren. Gustav Mahler; een symfonie van hem is een avontuur waar je gelouterd uit komt. Hij markeert de overgang naar een nieuwe tijd.

Op dezelfde plek in tijd en ruimte als Gustav Mahler, bloeide de beeldende kunst.

Toen wij in Wenen waren in 2009, wilden we graag ‘De Kus’ van Klimt zien en daarvoor gingen we naar het Leopold museum. Wat we toen niet wisten was, dat dat schilderij daar helemaal niet hing. We vonden daar wel Egon Schiele. Een tijdgenoot van Gustav Mahler en Gustav Klimt. In het Leopold museum dus geen Kus van Klimt, maar wel een tentoonstelling van het werk van Egon Schiele. Fascinerend! Een hele eigen stijl. Zijn doeken zijn eigenlijk tekeningen op doek die ingekleurd zijn. Veel zelfportretten en veel blote vrouwen, wijdbeens getekend. De tekeningen en schilderijen stralen vooral eenzaamheid uit en angst of verlangen naar de dood. Hoe kleurig vaak ook, eenzaamheid en de dood spelen de hoofdrol. Dat geldt ook voor de afgebeelde blote vrouwen.

Der Tod und das Mädchen vonden we ook niet in het Leopoldmuseum. In 2013 waren we nogmaals in Wenen en toen iets beter gedocumenteerd. We wilden hoe dan ook De Kus van Gustav Klimt in het echt zien. Die hing dus in het Belvederemuseum. In de buurt van De Kus kwamen we het schilderij Der Tod und das Mädchen tegen. Terwijl het onweer losbarstte boven Wenen en het Belvederepaleis, bekeken wij de schilderijen. Ik wilde een kussende selfie maken met De Kus op de achtergrond, maar helaas, ik werd hard terecht gewezen. Dan te bedenken dat het veel te donker was om een mooie foto te maken!

Ook Der Tod und das Mädchen de typische stijl van Schiele; een vrouw in omhelzing met de dood. In de dood herkennen we het gezicht van de kunstenaar. Harde getekende lijnen die later, zo lijkt het, zijn ingekleurd. Bijna een karikatuur. Maar dan een karikatuur zonder humor. De titel van het schilderij verwijst duidelijk naar het prachtige strijkkwartet van Franz Schubert. Gezien het jaar waarin het doek geschilderd werd, was de dood een absolute aanwezige in het dagelijkse leven in Wenen. Hoe verwerkte men op dat moment de slachtpartij? Door schilderijen te maken als deze, denk ik.

Ook Egon Schiele ontkwam niet aan de oorlog. Hij werd opgeroepen om toe te treden tot het leger van de keizer. Hij hoefde echter niet naar het front; hij kreeg een kantoorbaan. Zo overleefde hij de oorlog. In het eerste vredesjaar echter, kwam een volgende massamoordenaar; de spaanse griep. Zowel zijn vrouw als hij bezweken er aan. Slechts 28 jaar oud. Maar wat laat hij een speciaal oeuvre na!