Ik denk dat ik een jaar of vijftien was toen ik voor het eerst werk van Franz Kafka las. Eerst de Gedaanteverwisseling. Daarna het Proces. Hoewel ik Kafka vooral las om indruk te maken, besefte ik toen ik het laatste boek las, dat ik bezig was in één van de belangrijkste boeken die ooit geschreven zijn. Kafka legt angst bloot. Angst om jezelf te verliezen; niet meer te zijn wie je dacht dat je was. Om gek van te worden. De Gedaanteverwisseling speelde al met die angst; het Proces gaat veel verder, vind ik.

Je bent een mens die vrij over zijn lot kan beschikken en van het ene op het andere moment ben je dat niet meer en bepalen anderen jouw lot. Je weet niet waarom jou dat is overkomen en dat maakt dat je je ook niet kunt verdedigen. Het boek is geschreven in de eerste helft van de vorige eeuw. Verdere uitleg is dan al niet meer nodig. Als er een periode in de Europese geschiedenis waarin je voor geen goud had willen leven dan is dat wel de eerste helft van de vorige eeuw. De mens was toen echt van God los. Het enige positieve gevolg dat deze periode heeft gehad is de kunst die toen ontstond want die is fantastisch; Van Gustave Mahler tot Karel Appel. Veel kunst lijkt een waarschuwing; zoals het nu gaat: Nooit meer!

De Wereld is spannend op dit moment. Er vloeit flink wat bloed, maar gelukkig op geen enkele manier te vergelijken met de periode 1900 tot 1950. Stel dat we de roman Het Proces opvatten als een waarschuwing, dan zouden we toch al lang maatregelen hebben genomen?

Nou nee dus. Vandaag, in de Volkskrant, een terugblik van een gezin uit Huizen op de zomer van 2014. Wat wij er als acht-uur-journaal-kijkers van meekregen, was dat er in Huizen twee gezinnen op het punt stonden om naar Syrië af te reizen om zich aan te sluiten bij godsdienstwaanzinnigen aldaar. De ouders werden in het gevang gestopt, de kinderen elders ondergebracht. Ik dacht: Goed zo. Want ik vind dat kinderen bescherming verdienen. Als ouders zich willen verbinden aan een groep mensen die alles minacht, verminkt en doodt wat niet in hun straatje past, dan vind ik dat mensen, en dus zeker kinderen, daartegen beschermd moeten worden. Helemaal terecht dus. Op een goede ochtend werd het huis dus bestormd door de politie. Het hele gezin afgevoerd… Als je dat zo voor je ziet, dan is dat nogal wat…

Hoe ze aan hun (verkeerde) informatie kwamen, blijft onduidelijk maar fout blijkt het zeker. Het getroffen gezin blijkt de islamitisch variant op de familie Doorsnee. Pappa netjes aan het werk en mamma verzorgt de kinderen en het huishouden in een vruchtbaar en welvarend gezin.

Organisaties kunnen fouten maken en soms is het verstandiger snel in te grijpen dan om een beter onderzoek te doen, dat geef ik toe. Maar als je als overheid een fout hebt gemaakt, dan kan je toch gewoon je excuses maken en de slachtoffers eerherstel geven? Dat zit er in dit geval niet in. Zowel de burgemeester als de raad van de kinderbescherming geven commentaar: We hebben het met z’n allen zo besloten en een ander heeft de regie gehad, is het argument. Mijn voorstel: Laten jullie het dan met z’n allen weer goed maken; neem de regie in eigen hand! Het gezin leeft nu in voortdurende angst voor vergelding vanuit de onderbuik van onze samenleving…zeg maar voor dat geteisem uit Geldermalsen gisteren dat met geweld een democratisch proces dwarsboomt maar tot van alles in staat lijkt… Daar moet toch iets aan te doen zijn?