Het wordt zo langzamerhand een afgezaagd verhaal: Ik heb weer een roman dichtgeslagen terwijl ik al ruim over de helft was. Ook deze keer was het een opluchting. Een roman waar ik met moeite een lijn in kon ontdekken, om vervolgens de gevonden draad weer kwijt te raken. Ik geef het niet graag op, maar als het zoveel moeite kost om je koppie erbij te houden en het desalniettemin niet lukt, dan word ik er erg chagrijnig van. Ik ging deze roman er de schuld van geven dat ik nog niet aan de nieuwe Grunberg kon beginnen. Bovendien zag ik dat de longlist voor de boekenbonliteratuurprijs bekend was gemaakt en dat daar ook boeken tussen stonden die ik graag wil lezen. Een nieuwe roman van Esther Gerritsen, bijvoorbeeld. En dat boek van Marie Kessels schoot maar niet op. Lees je een bladzijde dan vraag je je af: Wie is dat nou weer? Was ik dat personage al eerder tegengekomen? Wat deed’ie toen? Wat is de relatie met de hoofdpersoon? Waar gaat de roman überhaupt over? En toen kwam geliefde J. tussenbeide. ‘Je leest voor je plezier en nergens anders voor’. En: ‘Als je er geen plezier meer in hebt, dan sla je het boek dicht!’ Oké, maar zo makkelijk gaat dat niet; deze jongen is een doorzetter! Bovendien heb ik het boek gekocht; heb ik er geld aan uitgegeven. Er is ook nog eens een auteur! Ze heeft hoogstwaarschijnlijk tijden aan de roman gewerkt. Ze heeft de woorden zorgvuldig afgewogen (overigens kwam ik wel wat hele rare zinnen tegen…) en het beste van haar gegeven. Dat zou je moeten eren. Maar toch, ik heb de strijd verloren…het is triest…

Vanuit het perspectief van Elzbieta krijgen we een inkijkje in het leven van de Poolse arbeidsmigranten in Nederland. Of niet. Krijgen we via Elzbieta inzicht in het leven van een intelligente artistieke Poolse jonge vrouw die toevallig in een slachterij is komen te werken en in Nederland mensen leert kennen? Of gaat het over een vrouw die de levensverhalen van verschillende mensen optekent waarbij de samenhang tussen de personen en de hoofdpersoon eigenlijk niet belangrijk is? Ik weet het niet en ik krijg er ook geen hoogte van. Feit is in ieder geval dat de hoofdpersoon Elzbieta, een jonge Poolse vrouw, in Nederland in een varkensslachterij werkt. Verder is eigenlijk alles vaag en alles blijft vaag.

Ineens is er een dakloze man die glazenier blijkt te zijn. Hij had meer aandacht voor de artistieke- dan voor de zakelijke kant van het maken van gebrandschilderde ramen. Een heel verhaal. Maar…wat heeft het te maken met Elzbieta die in de varkensslachterij werkt? Ze woont samen met activiste (?) Bo. Die ook op de slachterij werkt en aantekeningen maakt over de arbeidsomstandigheden, geloof ik. Ze heeft een psychisch labiele vriend waar ze zich samen een stuk in de kraag drinkt…denk ik.

Wellicht lees ik niet zorgvuldig genoeg, of heb ik stukken niet begrepen terwijl ik me niet afvroeg wat de betekenis was en heb ik daardoor weer de rest niet begrepen, kortom, het kan aan mezelf liggen, maar deze roman is helemaal niks voor mij. Ik hoop dat anderen hem erg mooi vinden zodat het werk van de schrijfster niet voor niets is geweest.