Soms twijfel ik eraan of ik nog in het goede spoor zit. Dan vind ik ergens iets over, maar dan zie ik dat veel mensen het tegenovergestelde vinden. Dat brengt mij aan het twijfelen want ook die mensen hebben het beste met de wereld voor. Zie ik het dan wel goed? En dan ga ik wikken en wegen. En me afvragen hoe het komt dat mensen die het met de wereld zo goed voor hebben, er zo naast kunnen zitten. Of…ik ernaast zit. Dan ben ik bang dat ik een oude kerel aan het worden ben wiens lenigheid van geest aan het verstarren is. Dat zou ik niet willen. Wat ik wel wil is dat een mening gebaseerd is op feiten. Je kan wel vinden dat het een zonnige dag is, maar als het de hele dag regent, dan slaat dat nergens op. Bij wijze van spreken.

Gisteren werd ik verbijsterd door twee stukjes in de Volkskrant. Het ene stukje was een soort ode aan bruggenbouwers, het andere een interview met Piet Emmer.

Imara Limon zou een bruggenbouwer zijn. Ik vraag me af tussen wat en wat die brug dan precies gebouwd is. Ze blijkt het museumtalent van het jaar geweest te zijn in 2017. Het stukje begint met het feit dat ze in het Mauritshuis als eerste een borstbeeld in de hal ter discussie stelde van de oorspronkelijke eigenaar van het huis: Johan Maurits. En wel, vertelt ze vanuit haar vakantieadres, omdat de snoodaard slaven naar Brazilië heeft gebracht en daar stinkend rijk van geworden zou zijn. Wat ze dan vergeet, in mijn ogen, is dat Brazilië een kolonie was van het land waar ze zo lekker vakantie aan het vieren is en dat de plantage-eigenaren destijds in Brazilië voornamelijk afkomstig waren uit datzelfde land; die andere ‘roofstaat’: Portugal. En dat er in Brazilië, toen zeventiende-eeuwse Nederlanders het voor korte tijd veroverde, het grootste deel van uit Afrika gehaalde slaven al zaten. Dat er destijds, en millennia voordien en eeuwen nadien, nauwelijks moreel bezwaar was tegen slavernij. Dat dat niet wil zeggen dat je het achteraf goed moet keuren, maar zo veroordelen slaat ook nergens op. Dat cultuurmonumenten uiteindelijk door rijken worden gebouwd waarvan je achteraf kunt afvragen of ze, als je er vierhonderd jaar later op terugkijkt, moreel gezien wel aan de goede kant van de geschiedenis stonden, vind ik zeer dubieus. Het borstbeeld van Johan Maurits werd stilletjes weggehaald; en dat vond onze Imara wel fijn… Wat mij betreft moet geschiedenis gebaseerd zijn op feiten. Natuurlijk gaat het erom om de feiten te interpreteren, maar je mag nooit de feiten veranderen omdat het anders niet bij je interpretatie past. Limon negeert feiten en verandert feiten door ze niet in het historisch perspectief te plaatsen.

Even verderop in de Volkskrant een interview met professor Piet Emmer. Hij is de absolute deskundige op het gebied van het koloniale verleden en slavernij. De man heeft een groot deel van zijn leven besteed aan het uitpluizen van archieven. Op grond daarvan plaatst hij gebeurtenissen uit het verleden in historisch perspectief en interpreteert hij ze als wetenschapper van nu. Dat leverde een indrukwekkende, maar betrekkelijk harteloze, boeken op. Want, gebaseerd op de kille cijfers, is niemand rijk geworden van slaven en viel de omvang van de slavenhandel, wat Nederland betreft, bijzonder mee. Dat is tegen het zere been van interviewer Marco Visscher. Hij probeert Piet Emmer in een kwaad daglicht te zetten en dat voelt niet goed. Het gif druipt van het interview waarin Visscher het lijkt op te nemen voor de mensen die beweren dat ze mislukken omdat hun verre voorouders slaven waren… Wat wil Marco Visscher daarmee bereiken?