Deze aquarel van Albrecht Dürer vond ik op een website van The National Gallery of Art in Washington. Daar was een tentoonstelling geweest (maart tot juni 2013) waarin een groot aantal werken van Albrecht Dürer aan het publiek werden getoond. Deze werken zijn afkomstig uit het Albertina Museum in Wenen. Dit museum herbergt een van de grootste verzamelingen van Albrecht Dürer’s werk ter wereld.

Gek genoeg kan ik de titel van het werk niet goed vertalen. Google translate blijft in gebreke. ‘De grote graspol’ komt denk ik het dichtst in de buurt.

Als ik naar deze aquarel kijk zie ik harmonie en tijdloosheid. De graspol kan gisteren geschilderd zijn. Of…is hij wel geschilderd. Onbevooroordeeld en niet gehinderd door kennis stuitte ik op dit werk toen ik op zoek was naar een geschikte plaat voor de nieuwsbrief van onze moestuin vereniging. Ik was er in eerste instantie van overtuigd dat het een foto was. Een hele mooie foto, dat wel, maar toch een foto. Zo precies als elk stengeltje is geschilderd. Ongelofelijk! Pas toen ik de foto isoleerde in Google en ik iets van een beschrijving zag, begreep ik dat het een werk van deze 15^e / 16^e eeuwse meester was. Dacht ik eerst nog dat het een olieverf schilderij op paneel was, maar bleek het later een aquarel. Deze aquarel is anders dan zo’n beetje alle aquarellen die ik verder ken. De precisie van de lijnen bijvoorbeeld. In de meeste aquarellen gaat het niet om het detail. In deze aquarel is juist het detail het belangrijkst.

Ik denk dat deze aquareltechniek het werk zo’n doorschijnend broze uitstraling geeft. Bescheiden tussen de olieverfschilderijen; bijna doorzichtig. Geen schilderij waarvoor iedereen meteen naar het museum holt. Niet sensationeel. Alsof het stilletjes in een hoekje zit te genieten van eigen schoonheid. Zo tevreden met zichzelf en zo erop uit om niet opvallend te zijn. Misschien dat ik er daarom zo ongegeneerd van kan genieten. Ik heb haar schoonheid in al haar eenvoud ontdekt! Niemand hoefde mij te vertellen dat dit het beroemde werk van Dürer was; ik viel er gewoon voor; liefde op het eerste gezicht. Als het toen, bij die eerste ervaring een foto had gebleken in plaats van een aquarel, dan was ik er net zo hard voor gevallen. Anderen lopen er zo voorbij.

Toch vind ik het fijn dat anderen ook de schoonheid zien van dit werkje. Op de omslag van de tentoonstellingscatalogus staat dit werk uitvergroot. Daardoor wordt de kaft groener maar gaat de harmonie van het schilderij achteruit.

Met harmonie bedoel ik de compositie. Die is subliem. De planten vormen een puntige skyline, waarbij het hoogste punt ietsje naar links staat. Vanaf dat hoogste punt loopt de lijn stijl naar beneden aan de linkerkant en minder stijl aan de rechterkant. Het tegenovergestelde geldt voor de onderkant daar loopt een geleidelijke lijn van boven naar beneden aan de linkerkant en een stijlere lijn aan de rechterkant. Hierdoor staat de afbeelding in een ruit en zit er een soort spiegeling in de compositie.

Elk plantje is zo precies geschilderd, met zoveel oog voor detail, dat ik denk dat een gemiddelde veldbioloog elk afgebeeld plantje kan determineren. Dat maakt het schilderij ook zo tijdloos; de plantjes zou je nu ook nog tegen kunnen komen (denk ik) terwijl het schilder toch al 500 jaar oud is!