Alle berichten van Frits de Klerk

Esther Gerritse – De terugkeer; Zelfs God spreekt een woordje mee

Ook deze roman van Esther Gerritse is een heerlijk boek. Haar heldere taal, vloeiende beschrijvingen, complexe maar duidelijke relaties tussen de personages: Op en top Esther Gerritse. Het is niet zo dat je nog wekenlang blijft rondlopen met onopgeloste vragen of gevoelens, maar zeker heel lezenswaardig.

In het eerste hoofdstuk kruipt vader Gerrit met zijn laatste krachten naar de koelkast. Hij probeert te drinken van de sinaasappelsap die hij uit de koelkast heeft weten te halen. Maar als hij eindelijk kan drinken, valt het pak sap uit zijn hand en zakt zijn hoofd in de plas jus d’orange. Zoontje Max van een jaar of tien heeft alles zien gebeuren. Wat is hier gebeurd? We gaan het ons een hele roman lang afvragen en uiteindelijk…ja uiteindelijk krijgen we het zowel niet als wel te weten. We weten wie het gedaan heeft, maar waarom…

Heel veel jaren later… De minnaar van moeder Johanna heeft moeder van uit het warme zuiden van Europa teruggestuurd naar huis. Johanna dementeert en haar minnaar laat weten dat hij haar niet wil verzorgen. Aldus komt ze thuis in haar huis. Zoon Max heeft zo lang zijn moeder weg was, en dat waren een aantal jaren, voor het huis gezorgd. Max is rond de dertig, getrouwd met Nora en ze hebben samen een kind. Hij werkt als tuinman. Ook zus Jenni komt op de proppen. Ze leeft al jaren in onmin met de familie, maar nu wil ze graag voor haar moeder zorgen. Ze trekt tijdelijk in bij Johanna. Logerend in haar ouderlijk huis wil Jenni weten wat er precies met haar vader gebeurd is. Er wordt binnen de familie verteld dat vader erg depressief was en zelfmoord heeft gepleegd. Jennie ontdekt een map politiefoto’s in het huis van haar moeder. Daarop is te zien dat vader Gerrit verwondingen aan zijn hoofd heeft. Voor Jennie strookt dat niet met de lezing ‘zelfmoord’. Op dat moment dient oom Ed zich aan. Oom Ed is de broer van vader Gerrit en overmatig gedienstig voor moeder Johanna. Er wordt gezegd dat hij heimelijk verliefd was op Johanna. Heeft Gerrit misschien geen zelfmoord gepleegd, maar is hij uit jaloezie vermoord; een crime passionelle? Moeder d’r geheugen gaat in rap tempo achteruit. Max wil alles laten rusten, maar Jenni niet; ze wil de onderste steen boven hebben. Uiteindelijk geeft oom Ed toe dat hij haar vader van de trap heeft geduwd en dat hij verkeerd terecht gekomen is. Daarop doet Jenni aangifte. De politie vindt een nader onderzoek noodzakelijk. Het lichaam van vader moet opgegraven worden zodat er alsnog sectie op het lijk kan plaatsvinden. En ja…daar vinden ze iets. Deuken in de schedel. Een splintertje groen glas van de zware glazen asbak die altijd op tafel gestaan heeft. Vader Gerrit is niet van de trap geduwd, maar met de asbak doodgeslagen. Waarom zegt oom Ed dat hij het gedaan heeft? Omdat Ed wilde helpen. Oom Ed wil altijd helpen en het was veel beter dat hij de schuld op zich nam…

In de roman geeft de vermoorde Gerrit regelmatig commentaar op dat wat zich tussen de personages op aarde afspeelt. Hij zit in het hiernamaals. Hoewel hij tijdens zijn leven leed aan zware depressies, vind ik hem als commentator uit de hemel, best opgeruimd. Wat en hoe hij precies vermoord is lijkt hij niet te weten. Hij lijkt even nieuwsgierig te zijn als de aardse personages over het verloop van Jenni’s zoektocht. Soms wordt God aangeroepen en ook God is niet te beroerd om zijn zegje te doen. De acties van Gerrit en God blijven beperkt tot de geestelijke wereld; ze kunnen datgene wat op aarde gebeurd niet beïnvloeden. Met heel veel moeite lijkt Gerrit wel in de droom van zijn dochter door te kunnen dringen…

De roman heet niet voor niets ‘De terugkeer’. Johanna keert terug van Ibiza, Jenni keert terug naar haar ouderlijk huis, Max keert terug naar de moord die hij heeft zien gebeuren. Gerrit keert terug in woord en gedachten…

Ik heb de roman met heel veel plezier gelezen. Ik had het boek al een week geleden uit en omdat het leven doorgaat en ik bovendien  een heel drukke en emotionele week had en was het niet gelukt deze recensie snel nadat ik het boek dichtsloeg te schrijven daardoor was het verhaal wat weggezakt. Zelfs getwijfeld of ik niet eens een boek – dit boek – zou overslaan. Maar nee, natuurlijk niet; juist als ik enthousiast ben over een boek wil ik het graag met de wereld delen! Het zou toch jammer zijn als ik alleen blijk te schrijven over boeken die ik halverwege dicht sloeg?

Alles bij elkaar vond ik het een heerlijk boek om te lezen en een echte aanrader. Als je al geen fan van Esther Gerritse was, dan ga je het na dit boek wel worden…denk ik.