Wandelende gotspe

Wie was Roos Vonk ook alweer? Roos Vonk is hoogleraar sociale psychologie aan de universiteit van Nijmegen. Met Roos Vonk bevinden we ons onder professoren! Maar Roos Vonk is bijzonder! Ze is actievoerster en levert wetenschappelijk bewijs dat de tegenstanders van haar acties dom, agressief en hufterig zijn. Wetenschappelijk weet ze dat te bewijzen. Nou ja, wetenschappelijk…Haar onderzoek en het geleverde bewijs bleken achteraf bij elkaar gefraudeerd. Dat kostte de ene ‘wetenschapper’ zijn baan en de andere ‘wetenschapper’, Roos Vonk dus, mocht blijven zitten. Roos Vonk is actievoerster pur sang die vooral gelooft in haar eigen waarheid. Roos Vonk en de universiteit van Nijmegen begrijpen niet dat een buiten de maatschappij levende actievoerder nooit een wetenschapper kan zijn. Als je zo verschrikkelijk gelooft in jouw waarheid, kan je nooit openstaan voor falsificaties en dat maakt jouw onderzoek per definitie onbetrouwbaar.

Nou is sociale psychologie al wel een vak met twee kanten. Aan de ene kant is het bere-aantrekkelijk. Het verklaart menselijk gedrag en het onderzoekt hoe mensen te beïnvloeden zijn; hoe je mensen kunt manipuleren.  De andere kant is dat er weinig bewezen kan worden. Wat voor de één geldt, hoeft niet altijd voor de ander te gelden. Er zijn heus wel wat psychologische regels die voor ons allemaal gelden. Je hebt psychologische inzichten over het beïnvloeden van mensen die redelijk algemeen geldend zijn; psychologische wetten waarlangs je het grootste deel van de mensheid kunt manipuleren; misschien niet eens wetenschappelijk bewezen, maar voor iedereen duidelijk. De regel dat een complimentje  beter werkt dan iemand afzeiken is zo’n regel die bij de meesten wel werkt.

Nou weer terug bij onze Roos Vonk. Er staat een klein interview met haar in de Volkskrant van vandaag. Roos Vonk moest les gaan geven en bereidde de lessenserie voor, vertelt ze. Ze liep tegen de vraag op: Hoe breng je een gedragsverandering tot stand bij mensen die willens en wetens iets fout doen maar wat ze verschrikkelijk lekker vinden. Een basisvraag in de Sociale Psychologie, zou ik denken; eerstejaars studenten werk, ga ik toch vanuit. Nee dus, masterstudie… Roos Vonk (zo lees ik) ging zich eens goed verdiepen in het onderwerp en zo hier en daar iets lezen en kwam toen tot de conclusie dat (hou je vast en pak ‘em beet) dat een compliment beter werkt dan iemand afzeiken. Die Roos Vonk toch! Onze actievoerster/hoogleraar Roos Vonk had zojuist ontdekt dat als iemand vertelt dat hij twee keer per week geen vlees eet het beter werkt als je zegt: Goh, wat goed van je dat je twee dagen per week geen vlees eet: Je bent een ware milieuheld! Dan als je zou zeggen: Zo, dus de overgebleven vijf dagen ben je een asociale dierenmoordenaar die het milieu naar de kloten helpt. Sjongens, dat is nog eens een inzicht voor een sociaal psychologe!

Roos Vonk; een wandelende gotspe.