Boodschap van een beperkt en oppervlakkig mens

Is het zo dat een praktiserend atheïst zichzelf als beschaafder ziet dan een gelovige? Volgens Reinout Wibier vandaag in de Volkskrant is dat een waarheid ‘in sommige kringen’. Wat kunnen wij hiermee? Niet zo veel dus. Wat bedoelt hij met ‘sommige kringen’? En wat is een praktiserend atheïst? Wat ik zo om me heen zie, is dat mensen de begrippen God en kerk gewoonweg gewist hebben. Het boeit hun niet. Ze hebben er niets mee. God bestaat niet en je gaat naar een kerk als cultureel uitstapje, net als naar een museum; niets meer en niets minder. Wat ik om me heen zie is dat mensen God hebben geschrapt en dat ze zagen dat daarmee niets in hun leven veranderde. Van een heilig boek dat je serieus moest nemen, werd de Bijbel een verzameling boeiende verhalen waarmee de mens van toen zijn wereld verklaarde. Juist die verklaring van de wereld is nogal tijdgebonden want de mens van nu verklaart de wereld net zo goed, en komt tot hele andere inzichten.

Uit zijn woorden blijkt dat Reinout Wibier met een praktiserend atheïst iemand bedoelt die de wetenschap tegenover de religie zet, en beweert dat wetenschap bewijst dat religie onzin is. Zoiets. Volgens Wibier ziet een atheïst alleen maar oorlog en geweld voortkomen uit religie terwijl de wetenschap, volgens Wibier, de atoombom heeft uitgevonden… Gelukkig komt Wibier (toch maar even hoogleraar privaatrecht aan de universiteit van Tilburg) tot het inzicht dat ‘…de tegenstelling tussen religie en wetenschap eigenlijk een valse is.’ Sjonge, wat een inzicht! Wie beweert ook al weer dat er een tegenstelling tussen religie en wetenschap is? Oh ja…Mensen In Sommige Kringen (MISK). Reinout Wibier zet zich kennelijk af of verdedigt zijn stelling tegen MISK. Daarbij beweert hij dat, in tegenstelling tot wat MISK denken, religie een bron van saamhorigheid is en de mens vooral goed gedaan heeft.

In een wereld waarin de ene religieuze bom na de andere ontploft, vraag ik me toch af waar Wibier zijn ogen en oren heeft zitten.

Oorlog en geweld worden veroorzaakt door religieuze of etnische verschillen. Ik vat religie breed op. Religie is een levensbeschouwing die groepen mensen inspireert. Neem Amerika’s kruistocht tegen Vietnam. Ging het daar niet om een strijd van de hooggeschoolde, christelijke Amerikanen tegen een stel achterlijke spleetogen? Ging het niet om de strijd tussen de religie ‘kapitalisme’ versus ‘communisme’? Wetenschap heeft er in ieder geval helemaal niets mee te maken. Niet met de oorzaken. De wetenschap zorgt wel voor de middelen waarmee de oorlog gevoerd kan worden. Maar wetenschap kan je net zo goed vervangen door de menselijke inventiviteit om de ander schade te berokkenen.

Ik lees dat Reinout Wibier een warm gevoel heeft bij religie. Ik lees zijn stukje en ik zie hem als klein jongetje naast pappa en mamma in de kerk zitten. Zondagse kleren. Gekamde haren. Hij geniet van de orgelklanken en de hoge kerkramen en hij voelt zich erbij horen. Hij gelooft in God en straks loopt hij aan de hand van zijn vader naar voren om de heilige communie te ontvangen. En de wereld is in harmonie en kan niet stuk. En de priester vertelt over de goede werken van de missie en kleine Reinout is zo blij dat hij katholiek is en dat hij deel is van dit geheel… Ik zie het helemaal voor me.

God, wat heeft hij de pest aan de portestanten in de naburige kerk!