Gebroeders van Limburg (1385?-1416) – Februari uit: Les Tres Riches Heures

februari

Een blad uit een boek. Moeilijk ooit te zien te krijgen. De boeken liggen niet in Nederland en worden zelden tentoongesteld. Een boek vol schilderingen. Er staat ook tekst in, maar volledig ondergeschikt aan de miniatuurkunst. Eén van de mooiste bladen is wel februari. Iets heb ik ervan in het echt gezien.

In 2005 bestond de stad Nijmegen 2000 jaar. Dat werd groots gevierd. Beroemde telgen van de stad werden in het zonnetje gezet. De gebroeders Van Limburg behoorden wel tot de top van die lijst. Dé schilders van de middeleeuwen. Dé meesters van de miniatuurkunst en de boekverluchting. Het gaat om drie broers waarbij het eigenlijk zelden duidelijk is wie wat geschilderd heeft. Stijlkundige verschillen schijnen nauwelijks te onderscheiden tussen de drie. De gebroeders van Limburg werden in het museum Het Valkhof geëerd. Nu wilde het toeval dat het Metropolitan Museum of Arts een restauratie aan het uitvoeren was op het boek Belles Heures du Duc Berry. Daardoor (denk ik) lagen de bladen los. Toen of twaalf van deze bladen konden daarom tentoongesteld worden in Nijmegen. Die twaalf bladen heb ik bekeken!

Achteraf bleek het één van de meest succesvolle tentoonstelling van dit Nijmeegs museum te zijn geweest. Alleen al om het museum (op een doordeweekse dag) in te komen moesten we een lange rij verdragen. Op het toegangskaartje stond een bepaald tijdstip genoemd. Op dat moment moesten we ons vervoegen bij het heiligste der heiligen. We kregen vervolgens 10 minuten de tijd om de bladen te bewonderen. Het was absoluut de moeite waard! Ik was diep onder de indruk en wilde meteen mijn portemonnee trekken om een fantastische facsimile uitgave te kopen van 750 euro. Gelukkig hield mijn zuinigheid me tegen; Het mooiste is gewoon gratis en voor niets te bewonderen op het Internet! Staat het ook geen stof te vangen!

Hoewel het blad Februari uit Tres riche heures niet te zien was in Nijmegen, vind ik het wel een van de aansprekendste bladen. Bovendien speelde dit blad wel degelijk een rol op de Nijmeegse tentoonstelling. Een videokunstenaar had van dit blad een soort 3D presentatiegemaakt waardoor je het gevoel had dat je door het hier geschilderde landschap reisde. Heel bijzonder.

Dat het koud is, op dit blad, lijkt me evident. Op de voorgrond een opengewerkt boerenhuis met daarin drie personen die zich aan het vuur warmen. De dame in de blauwe jurk trekt gedecideerd haar jurk ietsje op om haar benen wat warmte te gunnen. De boer en het boerinnetje daarachter hebben hun kleren tot op hun middel opgetrokken en zitten wijdbeens hun geslachtsdelen te warmen.

Op het erf een kudde schapen onder een afdakje en een rijtje bijenkorven. Het erf wordt omsloten door een hek van wilgentenen. Naast de bijenkorven een stenen gebouwtje. Ik denk dat het een bakhuis is; de plek waar het brood gebakken werd. Op het erf ook een persoon die het erg koud heeft en, zo te zien, aan wil sluiten bij de mensen in het huis.

Buiten het erf staat een man een boom om te hakken; de schoorsteen moet toch blijven roken! En een andere man onderweg met een ezel naar het dorp op de achtergrond.

Boven het tafereel de kalender van februari. Een maand in het teken van de Waterman en de Vissen.

Dit allemaal op één boekpagina. Wat een gepriegel, maar wat mooi!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *